D дәрумені мен күн сәулесі туралы не білу керек

Адамның денсаулығы ағзадағы қоректік заттардың тепе-теңдігі мен қоршаған орта жағдайына тікелей байланысты. Солардың ішінде ерекше орын алатыны – D дәрумені. Ол ағзаның қалыпты жұмыс істеуінде маңызды рөл атқарады. Көбіне «күн дәрумені» деп аталады, өйткені оның басым бөлігі ультракүлгін сәулелердің әсерінен түзіледі. Бұл заттың жетіспеушілігі сүйектердің әлсіреуіне және иммунитеттің төмендеуіне әкелуі мүмкін. Күн сәулесі мен D дәруменінің өзара байланысын жақсы түсіну үшін бұл тақырыпты жан-жақты қарастырған жөн.

D дәруменінің ағзадағы рөлі

Бұл дәрумен ағзаның көптеген қызметіне ықпал етеді. Ол кальций мен фосфордың сіңуіне қатысып, сүйек жүйесінің саулығына әсер етеді.

1. Сүйек саулығын қолдау – дәруменнің басты міндеті. Оның жеткіліксіздігі кальцийдің нашар сіңуіне себеп болып, остеопороз бен сүйек сыну қаупін арттырады.
2. Иммундық жүйеге әсері де зор. Ғылыми зерттеулер жеткілікті деңгейдегі дәрумені бар адамдардың тұмау мен суық тиюге сирек шалдыққанын және тезірек айығатынын көрсетеді.
3. Жүйке жүйесінің қызметіне қатысуы көңіл-күйді реттеумен байланысты. D дәруменінің тапшылығы шаршағыштық пен күйзеліске бейімділікті арттырады.

Осылайша, бұл дәрумен бірнеше маңызды міндетті қатар атқарады.

Күн сәулесі – басты көз

D дәруменін алудың негізгі табиғи жолы – күн сәулесінің әсері. Күннен түскен ультракүлгін сәулелер теріге тигенде синтез процесі жүреді.

• ашық күнде 15–20 минут серуендеу ағзаның қажеттілігін толықтыруға көмектеседі;
• күннің астында шамадан тыс көп жүру күйікке және терінің тез қартаюына әкелуі мүмкін;
• күннен қорғайтын крем дәрумен синтезін азайтса да, теріні зиянды әсерден сақтайды;
• тұрғылықты аймақ пен жыл мезгілі дәрумен деңгейіне тікелей ықпал етеді.

Сондықтан күн сәулесінің пайдасы мен қауіпсіздігін үйлестіру өте маңызды.

Қосымша көздер

Әрқашан дәрумен қажеттілігін күн арқылы толықтыру мүмкін бола бермейді. Мұндайда тағам көмектеседі.

1. Майлы балық – дәруменнің ең бай көзі. Лосось, майшабақ пен скумбрия суық мезгілде ағзаға қажет мөлшерді толықтырады.
2. Жұмыртқаның сары уызы да белгілі бір мөлшерде дәрумен береді. Жұмыртқаны жүйелі түрде жеу күнделікті қажеттіліктің бір бөлігін қамтамасыз етеді.
3. D дәруменімен байытылған сүт өнімдері тапшылықтың алдын алудың қолайлы тәсілі. Олар әсіресе балалар мен қарт адамдар үшін пайдалы.

Әртүрлі тағамдарды дұрыс үйлестіргенде күн сәулесі жеткіліксіз болған жағдайда да қажетті мөлшерді сақтауға болады.

Тапшылық белгілері

D дәруменінің жетіспеушілігі ұзақ уақыт байқалмай өтуі мүмкін. Дегенмен бірқатар белгілерге назар аударған жөн.

• жиі суық тию және ұзақ жазылу;
• сүйектердің әлсіздігі мен буынның ауруы;
• шаршағыштық пен ұйқышылдық;
• көңіл-күйдің күрт өзгеруі және күйзеліске бейімділік.

Осындай белгілер байқалған жағдайда дәрігерге қаралып, талдау жасату ұсынылады.

D дәрумені ағзаның үйлесімді жұмысын қамтамасыз ететін маңызды элемент болып саналады. Күн сәулесі оның басты көзі болғанымен, күнделікті қажеттілікті толықтыру үшін тағамдық көздерді де пайдалану қажет. Қауіпсіз күн сәулесін қабылдау мен дәруменге бай өнімдерді бірге қолдану денсаулықты нығайтып, иммунитетті сақтауға көмектеседі. Мұндай тәсіл ағзаны жыл бойы сергек әрі қуатты ұстауға мүмкіндік береді.