Бақшада петунияға қалай күтім жасау керек

Петуния — бау-бақшаны, балкон мен террассаны әсем көркейтіп тұратын ең танымал гүлдердің бірі. Бұл гүлдің басты артықшылығы — мол және ұзақ гүлдеуі, түрлі түсті реңктері және күтімге аса талғампаз болмауы. Дегенмен петунияның сұлулығын барынша ашу үшін бірнеше негізгі күтім ережелерін сақтау қажет. Қарапайым қағидаларды ұстана отырып, кез келген бағбан гүлзарды көз жауын алатын әрі дені сау өсімдікпен безендіре алады.

Өсу орны мен отырғызу ерекшеліктері

Петуния ашық, күн сәулесі мол жерлерде жақсы дамиды. Жарық неғұрлым көп болса, өсімдіктің сабағы қалың әрі гүлдері қанық түсті болады.

• гүлді желден қорғалған жерге отырғызған жөн, себебі нәзік сабағы қатты желде сынып кетуі мүмкін;
• петуния үшін құнарлы, борпылдақ және жақсы су өткізетін топырақ қолайлы, қышқылдығы бейтарап немесе сәл қышқыл болғаны дұрыс;
• отырғызар алдында топыраққа қарашірік не компост араластырып, өсімдікті бүкіл маусым бойы қоректік заттармен қамтамасыз ету керек;
• тым тығыз топырақты жеңілдету үшін құм немесе шымтезек қосқан пайдалы;
• петунияны су көп жиналатын ойпаң жерге отырғызбаған дұрыс — бұл тамыр шірігіне әкелуі мүмкін;
• көшетті отырғызғанда өсімдіктер арасында кемінде 20–25 см арақашықтық қалдыру керек;
• отырғызудан кейін алғашқы 2–3 күнде көлеңке түсіріп, өсімдіктің жаңа орынға бейімделуіне көмектеседі;
• жерді отырғызғаннан соң молынан суарып, мульчалап қойған жөн — бұл үшін қарашірік, ағаш қабығы немесе шабылған шөп жарайды;
• ампельді петунияларға аспалы құмыралар, вазондар мен контейнерлер өте қолайлы;
• ашық топыраққа петуния көшетін көктемгі үсік аяқталған соң ғана отырғызу ұсынылады.

Дұрыс таңдалған орын мен сапалы топырақ — гүлдің денсаулығы мен ұзақ әрі мол гүлдеуінің кепілі.

Суару мен қоректендіру ерекшеліктері

Петуния ылғалды жақсы көреді, алайда артық су оған зиян. Дұрыс суару мен тыңайтқыш енгізу пышақтай қалың әрі гүлге толы бұтақтар өсіруге көмектеседі.

1. Суару топырақтың үстіңгі қабаты кеуіп қалған кезде жүргізіледі, әсіресе ыстық күндері. Топырақ үнемі сәл дымқыл болғаны дұрыс, бірақ лайланбағаны абзал. Суару таңертең немесе кешкісін жүргізіледі, бұл жапырақта күйік пайда болуын болдырмайды.
2. Суару үшін тұндырылған, жұмсақ су пайдаланылады. Қатты немесе хлорлы су жапырақтың сарғаюына, өсуінің бәсеңдеуіне әкеледі. Кейде өсу стимуляторлары немесе органикалық тыңайтқыштар қосуға болады.
3. Тыңайтқышты әр 10–14 күн сайын енгізу ұсынылады. Кешенді минералды тыңайтқыштарды органикамен алмастырып пайдаланған тиімді. Азотты шамадан тыс беру — жапырақ өсуіне ықпал еткенмен, гүлдеуін баяулатады.
4. Мол әрі ұзақ гүлдеуді қамтамасыз ету үшін түп және жапырақ арқылы қоректендіруді алмастырып жүргізу керек. Жапыраққа бүрку арқылы өсімдік микроэлементтерді жылдам сіңіреді.
5. Гүлдеу кезінде фосфор мен калийдің үлесін арттырған жөн. Бұл элементтер гүл шоғырларының саны мен түсінің қанықтығына әсер етеді.

Тиісті күтім жасалған петуния жаз бойы үздіксіз гүлдеп, көз қуантады.

Бұтақтарын кесу, пішін беру және аурулардың алдын алу

Петунияның бұтақтары қалың әрі гүлдері көп болуы үшін үнемі кесу, пішін беру және аурудың алдын алу шараларын жасау керек.

• жаңа гүлдердің пайда болуы үшін солып қалған гүлдерді, тұқым қорапшаларын уақтылы алып тастау керек;
• сабақтар шамадан тыс ұзарып кетсе, бұтақты үштен бір бөлігіне дейін қысқартуға болады — бұл бүйір бұтақтардың дамуын ынталандырады;
• жас өсімдіктердің ұшын қысып (пинцирлеу), бұтақты қалыңдатуға болады;
• саңырауқұлақ және шірік ауруларынан қорғау үшін профилактикалық мақсатта фунгицидтермен бүрку жүргізіледі;
• зиянкестер байқалса, инсектицидтер немесе халықтық әдістер — мысалы, сарымсақ тұнбасы пайдаланылады;
• қатты жауыннан немесе мол суарудан кейін топырақты мұқият қопсыту керек;
• жапырақтың сарғаюын болдырмау үшін темір препараттары қолданылады;
• әлсіз немесе ауру өсімдіктерді уақтылы алып тастап, инфекцияның таралуын шектеу қажет;
• үнемі мульчалау топырақтың ылғалдылығын сақтауға, тамырды қызып кетуден қорғауға көмектеседі;
• егістікті алмастырып отырғызу аурулар мен зиянкестердің алдын алады.

Осындай кешенді күтім тәсілі тіпті құбылмалы ауа райында да петунияның сәнін сақтауға мүмкіндік береді.

Петуния дұрыс күтім көрсеткен жағдайда кез келген бағбанды сән-салтанатымен және ұзақ гүлдеуімен қуантып, гүлзардың, кашпоның нағыз көркіне айналады. Жарық, су, қорек пен аурулардың алдын алу — гүл өсірудің басты құпиясы. Петунияға күтім жасау — еңбекті қажет етсе де, нәтижесінде жарқын, қуанышты сезім сыйлайтын хобби.