Табиғатта репелленттерді қалай дұрыс қолдану керек

Табиғатқа серуенге шығу, орман ішінде демалу немесе өзен жағасында балық аулау – жанға тыныштық сыйлайтын керемет сәттер. Алайда осындай сұлулықтың қасында адамға жайсыздық тудыратын жәндіктер де бірге жүреді. Маса, сона, кене және басқа да қан сорғыштар тыныштық бермей қана қоймай, қауіпті ауруларды тасымалдауы мүмкін. Сондықтан табиғатта өз денсаулығыңды қорғау – әр адамның басты міндеті. Бұл тұрғыда ең сенімді шешімдердің бірі – репелленттерді қолдану. Бірақ олардың әсері тиімді болуы үшін пайдалану ережелерін дұрыс білу қажет.

Репелленттердің түрлері

Қазіргі таңда жәндіктерден қорғайтын құралдардың түрі көп. Олар құрамына, қолдану тәсіліне және әсер ету ұзақтығына қарай ерекшеленеді. Әр адам өз жағдайына, ауа райына және тері сезімталдығына қарай ең қолайлы нұсқаны таңдауы керек.

Репелленттердің негізгі түрлері мыналар:

• аэрозольдер мен спрейлер – тері мен киімге біркелкі жағуға ыңғайлы;
• кремдер мен лосьондар – нәзік теріге жарамды және жұмсақ әсер береді;
• арнайы білезіктер – дене маңында қорғаныс аймағын қалыптастырады;
• фумигаторлар мен пластиналар – шатырда немесе верандада қолдануға қолайлы;
• табиғи майлар – мысалы, эвкалипт не қалампыр майы, бірақ әсері қысқа мерзімді.

Қолданар алдында нұсқаулықпен танысып, құрамындағы белсенді затқа назар аудару қажет, өйткені оның мөлшері мен түрі қорғаныс уақытына тікелей әсер етеді.

Репеллентті қолданудың негізгі ережелері

Құралдың сапасы қаншалықты жақсы болса да, оны дұрыс пайдаланбаса, әсері шамалы болады. Репеллентті қолдануда қарапайым, бірақ маңызды ережелерді сақтау қажет.

Тиімді қорғаныс үшін келесі кеңестерге назар аударыңыз:

1. Репеллентті тек таза және құрғақ теріге жағыңыз. Ылғал немесе тер әсерінен заттың тиімділігі төмендейді, сондықтан денені алдымен сүртіп алу дұрыс.
2. Артық мөлшерде жағуға болмайды. Қалың қабат қосымша қорғаныс бермейді, қайта теріні тітіркендіруі мүмкін. Әсіресе бет пен мойын аймағына мұқият қараған жөн.
3. Киімді де өңдеңіз, әсіресе жең, балақ және жағаны. Көптеген жәндіктер алдымен матаның үстіне қонады, сондықтан киімге жұққан қабат қосымша қорғаныс береді.
4. Бірнеше сағат өткен соң қайта жағыңыз. Белсенді заттар уақыт өте буланып кетеді, ал ыстық немесе желді ауа райында әсер мерзімі қысқарады.
5. Репеллентті косметикамен немесе күннен қорғайтын креммен бірге қолдануға болмайды, егер нұсқаулықта арнайы рұқсат берілмесе. Бұл құралдардың араласуы әсерін әлсіретуі мүмкін.

Осы қарапайым ережелерді сақтау арқылы орманда да, өзен жағасында да маса мен басқа жәндіктердің шабуылынан сенімді қорғана аласыз.

Қауіпсіздік шаралары мен жиі кездесетін қателіктер

Репелленттер химиялық заттар қатарына жатады, сондықтан оларды сақтықпен пайдалану қажет. Қарапайым ережелерді елемеу тері тітіркенуіне немесе аллергиялық реакцияларға әкелуі мүмкін.

Қауіптің алдын алу үшін есте ұстаңыз:

• жарақаттанған немесе тітіркенген теріге жағуға болмайды;
• балалардың алақанына жағу қауіпті, себебі зат көзге немесе ауызға түсіп кетуі мүмкін;
• аэрозольді ашық оттың жанында қолдануға тыйым салынады, себебі құрамында тез тұтанғыш компоненттер бар;
• үйге оралған соң репелленттің қалдығын жылы сумен және сабынмен жуып тастаңыз;
• құралды күн астында немесе балалардың қолы жететін жерде сақтамаңыз.

Осы сақтық шараларының бәрін орындау арқылы репеллентті қолдану қауіпсіз әрі тиімді болады.

Балалар мен сезімтал адамдарға арналған ерекшеліктер

Балалар мен аллергияға бейім адамдар үшін арнайы репеллент таңдау қажет. Кейбір құрамдар олардың нәзік терісіне зиян келтіруі мүмкін, сондықтан жұмсақ әсер ететін өнімдерге басымдық берген жөн.

Мұндай адамдарға мынадай нұсқалар қолайлы:

• табиғи майларға негізделген құралдар (лаванда, цитронелла, лимон шөбі);
• белсенді зат мөлшері төмен арнайы балалар репелленттері;
• бір реттік майлықтар – қолдануға ыңғайлы әрі қауіпсіз.

Қолданар алдында терінің шағын бөлігіне жағып, аллергиялық реакция бар-жоғын тексеру қажет.

Табиғи баламалардың тиімділігі

Кей адамдар табиғи әдістерді артық көреді, себебі оларды экологиялық және қауіпсіз деп санайды. Эфир майлары мен хош иісті шырақтар расында да кей жағдайларда көмектеседі, бірақ олардың әсері қысқа әрі ауа райына тәуелді.

Ең жиі қолданылатын табиғи құралдар:

• лимон шөбінің майы – ерекше иісі арқылы масалар мен шыбындарды үркітеді;
• эвкалипт майы – крем не аромалампа түрінде қолдануға болады;
• қалампыр, насыбайгүл және розмарин иісі – жәндіктердің белсенділігін азайтады.

Дегенмен ұзақ сапарлар немесе орман ішіндегі демалыс кезінде мұндай тәсілдер негізгі емес, қосымша қорғаныс құралы ретінде ғана қолданылуы тиіс.

Репелленттерді дұрыс пайдалану – жәндіктердің шағуынан қорғанудың ең тиімді жолы. Бұл тек жайлылық үшін емес, денсаулық сақтау үшін де маңызды. Табиғат аясында демалғанда өз қауіпсіздігіңізге жауапкершілікпен қараңыз, сонда әр сапарыңыз жағымды әсерге толы болады.