Күзде жүзімді қалай дұрыс кесу керек
Мазмұны
Жүзімнің күзгі кесілуі – маңызды агротехникалық шаралардың бірі. Бұл өсімдіктің жақсы қыстап, келесі жылы мол өнім беруіне тікелей әсер етеді. Дұрыс кесілген жүзім бұталары суыққа төзімді келеді, көктемде қарқынды өсіп, жемісті мол береді. Көптеген бағбандар бұл іске жүрексініп қарайды, себебі жүзім бұтасын зақымдап алудан қауіптенеді. Дегенмен негізгі ережелерді біле отырып, кез келген адам жүзімнің күзгі кесуін оңай жүзеге асыра алады. Осы мақалада жүзім бұталарын қалай дұрыс кесу керектігін қарастырып, осы жұмыстың тиімді жолдарын түсіндіреміз.
Күзде жүзім кесудің пайдасы неде
Күзде жүзімді кесу бұтаның қыс мезгіліне дайындығын арттырып, келесі маусымдағы жеміс сапасын едәуір жақсартады.
- ескі әрі зақымдалған бұтақтарды алып тастау зиянкестер мен аурулардың таралу қаупін азайтады;
- бұтаның артық тармақтарын кесу арқылы ауа айналымын жақсартып, күн сәулесінің жас өркендерге жетуіне жағдай жасайды;
- артық өскен жасыл массаны жою арқылы тамыр жүйесіне түсетін салмақ азайып, өсімдік қоректік заттарды тиімді пайдаланады;
- жүзім бұтасының пішінін дұрыс қалыптастыру арқылы оның күтімін жеңілдетеді;
- дұрыс кесу нәтижесінде өнім көлемі тұрақты болып, жүзімнің сапасы жақсарады.
Осылайша, күзгі кесу жұмыстары жүзімнің көркемдігін арттырып қана қоймай, оның сау әрі өнімді болуын қамтамасыз етеді.
Жүзімді кесудің ең қолайлы уақыты
Жүзім кесуде уақытты дұрыс таңдау аса маңызды. Қазақстанның басым бөлігінде ең тиімді кезең – қазан айының соңы мен қараша айының басы.
- Жүзім бұтасындағы жапырақтар толық түскенін күтіңіз. Бұл – өсімдіктің тыныштық күйіне ауысқанын және кесуге дайын екенін білдіреді.
- Ауа температурасы тұрақты төмендеп, бірақ -5 °C-тан төмен болмауы керек. Себебі қатты суықта жүзім шыбығы сынғыш болып, зақымдалуы мүмкін.
- Күн райы құрғақ әрі тыныш болғаны дұрыс. Мұндай кезде кесілген орындар тез кебеді әрі инфекция жұқпайды.
- Кесу жұмыстары қатты аяздар басталғанға дейін аяқталуы тиіс. Әйтпесе жүзім бұталары қысқа дайын болмай, үсіп кетуі мүмкін.
- Жүзімнің кейбір сорттарында кесу мерзімі сәл өзгеруі ықтимал. Сондықтан нақты сорттың ерекшелігін ескерген дұрыс.
Уақытын дұрыс таңдасаңыз, өсімдік қысқа толық дайын болады.
Жүзімді кесудің дұрыс жолдары
Жүзімді сауатты кесу үшін белгілі бір ережелерді сақтау керек:
- кесу үшін өткір әрі таза құралдарды (секатор немесе арнайы қайшы) дайындаңыз, бұл кесілген орындардың тегіс және таза болуын қамтамасыз етеді;
- қураған, ауруға шалдыққан және зақымдалған шыбықтарды міндетті түрде алып тастаңыз, бұл аурулардың таралуын болдырмайды;
- бұтаны тым қалыңдататын, күн сәулесі мен ауа айналымына кедергі келтіретін артық жас өркендерді кесіңіз;
- биыл өскен өркендерді 6-10 сау бүршік қалдырып қысқартыңыз (бұл көрсеткіш жүзім сорты мен оның жалпы жағдайына байланысты өзгеруі мүмкін);
- кесілген жер бүршіктен 2-3 см жоғары болуы керек, сондай-ақ бұтақ қиғаш кесілуі тиіс. Бұл судың кесілген жерде тұрып қалмауын қамтамасыз етеді.
Осы қарапайым ережелерді сақтасаңыз, жүзім қысқа дайын болып, келесі жылы жақсы жеміс береді.
Күзгі жүзім кесудегі жиі кездесетін қателіктер
Тәжірибесі аз бағбандар жиі жіберетін қателіктер өсімдікке зиян келтіруі мүмкін. Олардың ең көп таралғандары мыналар:
- Жүзімді тым ерте кесу. Егер жапырақтар әлі жасыл болса, өсімдік қысқа дайын емес деген сөз. Бұл бұтаны әлсіретіп, өнім сапасын төмендетеді.
- Өркендерді тым қысқартып кесу. Бүршіктерді аз қалдыру өсімдіктің дамуына және жемістенуіне қажетті күшін азайтады.
- Өтпейтін немесе лас құралдарды пайдалану. Мұндай жағдайда бұта зақымданып, аурудың жұғу қаупі артады.
- Ауа райын ескермеу. Жауынды немесе қатты суық күндері кесілген жерлер нашар кебеді, өсімдіктің ауру жұқтыру қаупі ұлғаяды.
- Жас өркендердің тым көп қалдырылуы. Бұл бұтаның тым қою болып өсуіне әкеледі және өсімдіктің ауа айналымын қиындатып, саңырауқұлақ ауруларына жол ашады.
Осы қателіктерді болдырмасаңыз, жүзімнің жағдайы мен өнімділігі айтарлықтай жақсарады.
Жүзімді күзгі кесу – әрбір бағбан үшін міндетті жұмыс. Оны дұрыс орындап, қажетті мерзімде өткізу арқылы өсімдіктің қыстан сәтті шығуына жағдай жасайсыз. Нәтижесінде бұтаның дені сау болып, мол әрі сапалы өнім алуға мүмкіндік туады. Жақсы күтім жасалған жүзім бағы әдемі көрініп қана қоймай, бағбанның көңілінен шығатын жеміс берері сөзсіз.
