Амангелді Жанбыршин қазақ геологиясында несімен құрметтеледі

Қазақстан – табиғи байлықтарға аса бай мемлекеттердің бірі. Оның қойнауы мұнай, газ, уран және түрлі металдарға толы, ал бұл кендер елдің өнеркәсіптік дамуының негізгі тірегіне айналған. Қазіргі қазақ геологиясының қалыптасуы ел мен жердің терең сырын зерттеуге өмірін арнаған ғалымдардың еңбегімен тығыз байланысты. Солардың ішінде Амангелді Жанбыршин есімі ерекше аталады. Оның ғылыми және ұйымдастырушылық қызметі қазақстандық геология тарихында айрықша із қалдырды. Мұнай-газ саласындағы жаңашыл еңбектері мен жас мамандарды тәрбиелеуге қосқан үлесі оны ұлттық ғылымның беделді тұлғасына айналдырды.

Ғалым және ізденуші жолы

Амангелді Жанбыршиннің өмірі Батыс Қазақстан өңірімен тығыз байланысты. Бұл аймақ елдегі ең ірі мұнай мен газ қорлары шоғырланған стратегиялық өңір саналады. Дәл осы жерде ол кәсіби жолын бастап, кейін қазақ геологиясының дамуына зор үлес қосты.

1. Жастайынан жер қойнауының сырын тануға қызығушылық танытқан ол жоғары оқу орнын геологиялық бағытта тәмамдады. Сол жылдары еліміздің батыс бөлігін зерттеу жұмыстары жаңа қарқын алып, жаңаша тәсілдерді қажет етті.
2. Амангелді Жанбыршин Маңғыстау мен Атырау аймақтарындағы шөгінді бассейндердің құрылымын зерттеуге белсене қатысты. Оның еңбектері осы өңірлердің геологиялық құрылысын нақтылауға және болашағы бар мұнайлы аумақтарды анықтауға көмектесті.
3. Әр жылдары ол ғылыми және өндірістік ұйымдарда басшылық қызмет атқарып, теорияны тәжірибемен ұштастыра білді. Мұндай үйлесім мұнай-газ әлеуетін болжау мен табиғи ресурстарды тиімді игеру ісінде маңызды нәтиже берді.

Оның ғылыми ойлау жүйесі мен тың тәсілдері, әрбір ұсақ дерекке мән беруі және көрегендігі оны өз саласының көшбасшысына айналдырды.

Ғылыми еңбектері мен жаңалықтары

Амангелді Жанбыршиннің ғылыми қызметі қазақстандық мұнай-газ геологиясының дамуына зор әсер етті. Оның зерттеулері көптеген кен орындарының ашылуына және өнеркәсіптік игерілуіне негіз болды.

• ол күрделі геологиялық құрылымдарда мұнай мен газ шоғырларын іздеудің жаңа қағидаттарын ұсынды;
• геофизикалық талдау әдістерін жетілдіріп, барлау дәлдігін арттырды;
• көмірсутекті бассейндердің қалыптасу тетіктерін түсіндіретін ғылыми модельдерді әзірледі;
• бұрғылау кезінде тәуекелді азайту және қаржылық шығынды оңтайландыру бойынша нақты ұсыныстар енгізді;
• жер қойнауын пайдалану ісінде экологиялық жауапкершілік қағидатын ұстанып, табиғатты қорғау мәдениетін дамытуға ықпал етті.

Оның идеялары мен әдістері тек Қазақстанда ғана емес, шетелдік ғалымдар арасында да кең қолданыс тапты.

Білім мен кадр даярлау ісіндегі рөлі

Амангелді Жанбыршин тек ғалым емес, сонымен бірге көптеген жас маманның ұстазы болды. Ол геология ғылымының болашағы – білім мен тәжірибені қатар меңгерген жаңа буын ғалымдарда екенін жақсы түсінді.

1. Оның жетекшілігімен ондаған жас геологтар даярланып, кейін саланың жетекші мамандары мен ғалымдарына айналды.
2. Ол жоғары оқу орындарындағы оқу бағдарламаларын жетілдіруге, жаңа әдістемелер мен халықаралық тәжірибені енгізуге атсалысты.
3. Ғалымның еңбекқорлығы мен отансүйгіштігі студенттер мен әріптестеріне үлгі болып, кәсіби жауапкершілік мәдениетін қалыптастырды.

Осы еңбегінің арқасында Қазақстанда геология саласында мықты ғылыми мектеп қалыптасты, ол бүгінде өз дамуын жалғастырып келеді.

Мұрасы мен құрметі

Амангелді Жанбыршин есімі – адалдықтың, еңбекқорлықтың және ғылымға деген шынайы берілгендіктің символы. Оның өмір жолы туған жердің игілігіне қызмет етудің жарқын үлгісі саналады. Геология мен мұнай-газ саласын дамытуға қосқан үлесі үшін ол мемлекеттік марапаттарға және кәсіби қауымдастықтардың жоғары бағасына ие болды.

Бүгінде оның ғылыми еңбектері мен идеялары жас буын геологтардың зерттеуінде жалғасын табуда. Әріптестері мен шәкірттері оны тек көрнекті ғалым емес, өз ісіне адал, талапшыл әрі қамқор ұстаз ретінде еске алады.

Амангелді Жанбыршин қазақ геологиясында табиғатты танудың жаңа көкжиегін ашқан, өз шәкірттерін ғылымға баулыған және туған еліне адал қызмет еткен тұлға ретінде мәңгі есте қалады. Оның есімі ұлттық ғылым тарихында кәсібилік пен рухани табандылықтың жарқын үлгісі болып қала береді.