Жусан туралы 32 қызықты дерек

Өсімдіктер әлемінде таңғаларлық қасиеттерге ие ерекше түрлер аз емес. Кейбірі сұлулығымен көз тартады, басқалары иісімен ерекшеленеді, ал енді біреулері емдік күшімен адамзатты ғасырлар бойы таңғалдырып келеді. Жусан — сондай ерекше өсімдіктердің бірі. Бұл ащы дәмі мен өткір хош иісі бар өсімдік медицинада, тұрмыста және түрлі наным-сенімдерде ерекше орын алған. Қазіргі таңда жусанға деген қызығушылық қайта артып, оның қасиеттері жан-жақты зерттеліп жатыр. Төменде жусанға қатысты ең қызықты әрі пайдалы 32 мәлімет берілген.

1. Жусан — адамзатқа Ежелгі Египет дәуірінен бері белгілі ең көне емдік шөптердің бірі
2. Бұл өсімдіктің 400-ден астам түрі бар және олар жер шарының барлық бөлігінде таралған
3. Жусанның ащы дәмі құрамындағы абсинтин мен басқа да ащы заттардың жоғары болуына байланысты
4. Орта ғасырларда ол ауру мен зұлым рухтардан қорғайды деп есептеліп, монастырьларда қолданылған
5. Халық арасында жусан иісі жын-шайтандарды қуады, ал үйге жақсылық әкеледі деген наным бар
6. Дәстүрлі халық медицинасында жусан қайнатпасын ішек құрттарын жою және ағзаны тазарту үшін пайдаланған
7. Ерте заманғы шөп тұнбалары мен эликсирлердің құрамында міндетті түрде жусан кездескен
8. Абсент деп аталатын әйгілі спиртті ішімдіктің негізгі қоспаларының бірі дәл осы өсімдік
9. Кейбір елдерде жусан ликёр мен бальзамға ерекше ащы дәм беру үшін қосылады
10. Кептірілген жусан киімдерге зиян келтіретін күйе мен басқа жәндіктерден сақтау үшін шкафтарға қойылған
11. Жусан күлін тазарту рәсімдерінде қолданған, ал шөбін тұтатып үй ішін аластап отырған
12. Өсімдіктің құрамында табиғи микробқа қарсы заттар бар, бұл оның емдік қасиетін арттыра түседі
13. Жусан майы кейбір косметикалық өнімдер мен ароматерапиялық қоспаларда кездеседі
14. Қытай мен Кореяда бұл шөп іш ауруы мен асқорыту бұзылыстары кезінде жиі пайдаланылады
15. Даосизмде жусан бұтақтары жын-періден қорғайтын құрал ретінде үй айналасына ілінеді
16. Кейбір шығыс тағамдарында оның жас жапырақтары етке немесе сорпаға дәмдеуіш ретінде қосылады
17. Ежелгі түркі халықтары жусанды әйелдік күштің нышаны және көз тимеуден қорғайтын шөп деп санаған
18. Аралар жусан иісін ұнатпайтындықтан, оны омарталар маңына зиянкестерден қорғану үшін еккен
19. Қазақстанның далалық аймақтарында жусан кең таралған және жусан басым табиғи ландшафттар түзіледі
20. Ботаникада бұл өсімдік күрделі гүлдер тұқымдасына жатады, дегенмен сырт келбеті гүлден гөрі бұтаға ұқсас
21. Әлемнің көптеген тілдерінде жусан атауы ащылықпен байланысты, мысалы, немісше «Wermut» сөзі «ащы шөп» дегенді білдіреді
22. Ертеде моншада жусан шоқтарын буға қосып, дене мен рухты тазартады деп сенген
23. Қатты жөтел кезінде жусан тұнбасын балмен араластырып, қақырық түсіретін дәрі ретінде ішкен
24. Соғыс жылдары сарбаздар жусан шөбін аяқ киімге салып, аяқ саңырауқұлақтарынан қорғанған
25. Көптеген халықтар жусан ойды сергек етіп, есте сақтау қабілетін жақсартуға көмектеседі деп сенген
26. Кейбір этностар бұл шөптен табиғи бояу алып, мата бояу ісінде қолданған
27. Ароматерапияда ол жүйке жүйесін тыныштандыру және ұйқыны жақсарту үшін, көбіне лавандамен бірге пайдаланылады
28. Жусан ішке қолданғанда аса сақтықты қажет етеді, себебі көп мөлшерде тұтыну улануға алып келуі мүмкін
29. Қазіргі фитотерапияда бұл өсімдік ағзаны тазарту және нығайтуға арналған шөптік қоспаларға енеді
30. Жусан гүлдегенде оның жапырақтары мен сабағы күміс түске боялып, алыстан-ақ көз тартады
31. Оның тамыр жүйесі топырақты бекітіп, эрозияның алдын алады, сондықтан беткейлерге жиі отырғызылады
32. Жусан экология мен фармакология саласында әлі де жан-жақты зерттеліп келе жатқан ерекше биологиялық ресурс

Жусан — тек ащы шөп емес, ол – терең мәні бар мәдени, емдік және экологиялық құбылыс. Ата-бабаларымыз оны тек тұрмыста ғана емес, рухани өмірде де кеңінен пайдаланған. Бүгінгі таңда да жусанның қасиеттері қайтадан бағаланып, ғылыми тұрғыдан дәлелденіп жатыр. Бұл өсімдіктің әлеуеті әлі толық ашылған жоқ, сондықтан оны әрі қарай зерттеу мен ұтымды қолдану — болашақтың ісі. Жусан — даланың қасиеті мен табиғаттың даналығын бойына сіңірген шөп.