Сіздің ортаңызды өзгерту уақыты келгенін қалай түсінуге болады

Адам өміріндегі орта – оның ойлау жүйесіне, мінезіне және өзін-өзі бағалауға тікелей әсер етеді. Жақын адамдар рухтандырып, алға жетелейтін күш бола алады немесе керісінше, өсуді тежейтін кедергіге айналуы мүмкін. Кейде адам мазасызданып, шабытсыз күй кешеді, бірақ бұл сезімнің түп-төркіні айналасындағы адамдармен байланысты екенін бірден байқай бермейді. Жағымсыз ортада ұзақ уақыт болу психологиялық жай-күйге кері әсер етеді. Өзгелердің ықпалын дер кезінде аңғарып, қоршаған ортаны қайта қарастыру – ішкі үйлесімділікке және өзін-өзі дамытудың жаңа деңгейіне апарар алғашқы қадам.

Неліктен өз ортамызды талдауға мән беру маңызды

Дос-жарандар, әріптестер және туыстар адамның көңіл күйіне, шешіміне және өмірлік ұстанымына ықпал етеді. Қолдау білдіретін, жылы шырайлы орта өзіне деген сенімді нығайтып, қиындықтарды жеңілдетіп, жаңа мүмкіндіктерге жол ашады. Ал керісінше, уытты қарым-қатынас уайымға, ішкі қыспаққа және күйзеліс жағдайына алып келуі ықтимал. Сондықтан әлеуметтік ортаны үнемі бағалап, қажет болса қайта қалыптастыру – психологиялық саулықтың кепілі.

Біртіндеп жиналатын өзгерістерді байқамау оңай. Мұндай жағдайда ішкі сезім мен эмоционалдық реакцияларға ерекше назар аудару қажет. Егер жиі ашушаңдық, шаршау немесе кінә сезімі байқалса, бұл байланыстарды қайта қарау уақыты келгенінің белгісі болуы мүмкін.

Қоршаған орта зиянды екенін көрсететін негізгі белгілер

Қарым-қатынас жанға жайлы болмаса, керісінше шаршатып, ішкі жайсыздық тудырса, өзгеріс керек екенін ұғынған жөн. Мұны кей әрекеттер мен көңіл күй белгілері арқылы байқауға болады.

• үнемі негізсіз сынға ұшырайсыз;
• арманыңыз бен мақсатыңыз мазақ немесе менсінбеу тудырады;
• әңгімелер жиі кінәлауға, салыстыруға және кемсітуге толы;
• жетістігіңіз қызғаныш туғызады немесе мүлде еленбейді;
• қарым-қатынастан кейін өзіңізді бос әрі қажыған сезінесіз.

Егер осындай жағдайлар жиі қайталанса, бұл ортаның сізге кері әсер ететіні анық.

Адам өз ортасына сай келмегенде не сезінеді

Кейде адамның ішкі күйі оның шынайы қажеттіліктері мен ортасының сәйкессіздігінен туындайды. Мұндай сәйкессіздікті сезіну — өзгеріс қажеттігін білдіретін маңызды белгі.

1. Сезім мен қуанышпен бөлісуге деген ықылас жоғалады. Тыңдамайтын немесе селқос қарайтын адамдармен бөліскісі келмейтін сезім пайда болады. Нәтижесінде адам өз-өзіне тұйықталып, қауіпсіздік сезімін жоғалтады.
2. Өзін-өзі бағалау төмендейді. Жиі айтылатын кекесін, елемеу мен кемсіту өз күшіне деген сенімді әлсіретеді. Мұндай сенімсіздік бастамалардан бас тартуға итермелейді.
3. Шабыт пен ынта жоғалады. Қолдау таппаған жағдайда алға ұмтылу қиындайды. Тіпті бұрын құнды болған мақсаттар да мәнін жоғалта бастайды.
4. Кездесу алдында кернеу пайда болады. Алдағы жүздесуді ойлау мазасыздық туғызады. Бұл байланыс қуаттандырмай, керісінше шаршататынын көрсетеді.
5. Көпшілік ішінде жалғыздық сезіледі. Қанша адаммен бірге болса да, өзін бөгде сезіну – эмоционалдық жалғыздықтың айғағы. Бұл жағдай адамды іштей қажытып, энергиясын сарқып жібереді.

Мұндай ішкі дабылдарды елемей қалдыру – өз-өзіне жасалған әділетсіздік. Оларды ескеріп, шешім қабылдау – үлкен өмірлік өзгерістердің бастауы.

Айналаны ауыстыруға не кедергі болады

Өзгеріс керек екенін түсінсе де, көпшілік бұрынғы ортасынан ажырауға қорқады. Бұл шешімге келу жолында адам ішкі күйзеліс пен түрлі ойлармен арпалысады.

• жалғыз қалудан қорқу;
• ескі қарым-қатынасты үзу ұят деп санау;
• өткен естеліктерге байланып қалу;
• басқа біреуді ренжітіп аламын деген уайым;
• өзіне күмәнмен қарау және өз құқығын елемеу.

Мұндай сенімдерден арылу оңай емес, бірақ оларды жеңіп шығуға болады. Ең бастысы – өз сезіміңді мойындап, ішкі дауысты тыңдай білу.

Ортамен қарым-қатынасты жұмсақ әрі саналы түрде қалай өзгертуге болады

Кез келген байланысты үзу міндетті емес. Өзгеріс біртіндеп жүзеге асқанда ол әлдеқайда жарасымды әрі жарақатсыз өтеді.

1. Алдымен өз құндылықтарыңызды анықтаңыз. Өмірде сіз үшін не маңызды екенін ұғынып алыңыз. Бұл өзіңізге жақын адамдарды айқындауға және бөгде ықпалдан арылуға көмектеседі.
2. Керексіз байланыстармен араласуды шектеңіз. Қарым-қатынасты бірден үзбей-ақ, жай ғана жиілігін азайтыңыз. Уақыт өте бұл арақашықтық табиғи қалыпқа келеді.
3. Жеке шекараңызды анықтап алыңыз. «Жоқ» деп айту – өзіңізді қорғаудың бір түрі. Бұл өзгелерді итеріп жіберу емес, өзіңізді бағалау және өз шекараңызды қорғау әрекеті.
4. Қолдаушы орта іздеңіз. Жаныңызға жылу беретін, шабыттандыратын және шынайы қабылдайтын адамдармен қарым-қатынас орнатыңыз. Жаңа орта – жаңа мүмкіндік.
5. Жалғыздықты өсу кезеңі ретінде қабылдаңыз. Өзгеріс уақытша бос кеңістік тудыруы мүмкін. Бірақ дәл сол тыныштықта жаңа қатынастар мен жаңғыру басталады.

Ортамен жұмыс істеу – өзіңді жақсы көрудің, ішкі өсу мен еркіндіктің көрінісі. Бұл – жалғыздықтан емес, шынайы жақындықтан туындайтын байланыстарға қадам.

Әлеуметтік ортадан бас тарту – әлсіздік емес, саналы таңдау. Адам өзінің жан тыныштығын сақтап, шабыт пен сенімге толы орта қалыптастырғанда ғана шынайы еркіндікке жетеді. Қасында шынайы қолдау көрсететін, жан дүниесін түсінетін жандар болғанда өмір жарқын әрі мағыналы болады. Өзіңізге лайық ортаны таңдауға құқығыңыз бар – сол таңдаудан болашағыңыз қалыптасады.