Неліктен өзіңізді кінәлі сезінбестен демалу құқығын беру маңызды?

Қазіргі қоғамда белсенділік пен өнімділік басты құндылықтардың біріне айналды. Көпшілік әр минутын тиімді пайдалануға, қолынан келгенше көп нәрсеге үлгеруге тырысады. Мұндай өмір салтында демалыс екінші кезекке ысырылып, адам өзін тынығуға лайық емеспін деп сезінуі мүмкін. Алайда шынайы демалыс – адамның денсаулығы мен психологиялық жай-күйі үшін ауадай қажет. Бұл мақалада өзіңе демалуға мүмкіндік берудің және оны кінә сезімінсіз қабылдаудың маңыздылығы туралы сөз болады.

Кінә сезімі демалысты қалай бұзады

Кейде физикалық тұрғыда демалып жатсақ та, ойымызда алаңдаушылық тоқтамайды. «Істейтін шаруа көп», «уақытым босқа кетіп жатыр» деген ойлар маза бермей, шынайы тынығуға кедергі келтіреді. Мұндай ішкі шиеленіс демалыстың әсерін жоққа шығарып, адамның қалпына келуіне мүмкіндік бермейді.

• уақытты босқа өткізіп жатқандай сезінесіз;
• демалыс кезінде де ойыңызбен жұмысты жалғастырасыз;
• ұйқы сапасы мен көңіл-күй нашарлайды;
• демалыс – тек «жақсы еңбек еткеннен кейін ғана лайықты» деген түсінік қалыптасады.

Бұл жағдай ұзаққа созылса, эмоционалдық күйзеліс пен шаршаудың жиналуына алып келеді.

Демалыс — жалқаулық емес, қажеттілік

Демалысқа деген дұрыс көзқарас адамның еңбекке қабілеттілігі мен өмір сапасына оң әсер етеді. Уақытылы тынығу ой мен денені қалпына келтіріп, психологиялық тепе-теңдікті сақтауға көмектеседі.

1. Демалыс шығармашылық пен өнімділікті арттырады. Жұмыстан сәл алшақтап, ойды басқа нәрсеге аудару – мидың жаңаша жұмыс істеуіне жағдай жасайды. Көптеген жақсы идеялар дәл осындай кезде туындайды. Қысқа үзілістер жұмыстағы зейін мен сергектікті сақтауға көмектеседі.
2. Күйзеліс пен қажуды азайтады. Үздіксіз шаршау адамның көңіл-күйі мен өмірге құлшынысына теріс әсер етеді. Эмоционалдық шаршаған адам ашуланшақ, салғырт әрі күйгелек болады. Тұрақты демалыс бұл жағымсыз салдарды азайтып, күш пен шабыт береді.
3. Денсаулықты сақтауға көмектеседі. Ұйқының жетіспеуі, артық жұмыс істеу – иммунитеттің төмендеуіне және түрлі сырқаттарға себепші болуы мүмкін. Ал толыққанды тынығу жүрек-қан тамырлары, жүйке жүйесі мен зат алмасу процестеріне жағымды әсер етеді. Бұл ұзақ өмір сүру мен белсенді өмір салтына ықпал етеді.
4. Адамдармен қарым-қатынасты жақсартады. Күйзеліс пен шаршағандық адамның өзгелерге назар аударуын қиындатады. Ал сергек, тыныққан адам жақындарына қамқорлық танытып, қарым-қатынаста ашық болады. Демалыс тек өзіңізге ғана емес, айналаңыздағы адамдарға да пайда әкеледі.

Тынығуды тек міндеттер арасында үзіліс емес, өмірлік маңызы бар қажеттілік ретінде қабылдау керек.

Кінә сезімінсіз демалуға қалай үйренуге болады

Кейбір адамдар бос отыруға үйренбегендіктен, демалыс кезінде де өзін жайсыз сезінеді. Мұны өзгерту үшін сананы қайта бағдарлап, жаңа пайдалы әдеттер қалыптастыру маңызды.

• демалысты марапат емес, қажеттілік деп қабылдаңыз;
• өзіңізді басқалармен салыстырудан бас тартыңыз;
• демалуға уақытты арнайы жоспарға қосыңыз;
• шаршау белгілерін елемей жүре бермей, оларды мойындауға дағдыланыңыз;
• ештеңе істемей жай ғана демалуға рұқсат беріңіз.

Кінә сезімінен арылу — ішкі еркіндік пен өзін-өзі қабылдаудың алғашқы қадамы.

Қарапайым тынығу тәсілдері

Кейде демалу үшін не істеу керектігін білмеу – басты кедергі. Төмендегі әдістерді кез келген уақытта, тіпті жұмыстан қол үзбей-ақ пайдалануға болады.

1. Терең әрі жаймен тыныстаңыз. Бірнеше минут бойы тынысқа зейін қою — жүйкені тыныштандырудың ең қолжетімді жолы. Мұны кеңседе де, көлікте де, үйде де жасауға болады. Бұл тәсіл миға қысқа үзіліс беріп, сергектік сыйлайды.
2. Ауа жұтып серуендеп қайтыңыз. Табиғат аясындағы қысқа серуеннің өзі көңіл-күйді жақсартып, бұлшықеттерді босаңсытады. Жасыл кеңістікпен байланыс – ішкі үйлесімділікті қалпына келтіретін мықты құрал. Тіпті 10 минуттың өзі тиімді әсер етеді.
3. Экраннан алыстаңыз. Телефон, ноутбук, әлеуметтік желілер миға үздіксіз ақпарат ағынын төндіреді. Күніне жарты сағатты гаджетсіз өткізу — шынайы демалыстың бастауы. Бұл уақыт миға тынығуға және ақпаратты сұрыптауға көмектеседі.
4. Ештеңе істемей отырудан қорықпаңыз. Кейде дәл осындай сәттерде ең терең тыныштық пен шабыт туады. Қарапайым шәй ішіп отыру, терезеден қарап ойға шому — дағдарыстан шығуға немесе тыныштық табуға себеп болуы мүмкін. Ең бастысы – бұл үшін өзіңізді кінәламаңыз.

Бұл әдістер оңай әрі қолжетімді. Ең бастысы – оларды еркін қабылдап, қажет кезінде қолдана білу.

Өзіңе демалуға мүмкіндік беру — әлсіздіктің емес, ақыл мен өзін-өзі танудың белгісі. Жүйелі демалыс адамның жан дүниесін, денсаулығын және жұмысқа деген құлшынысын қайтарады. Қаншалықты көп істегеніңіз емес, қаншалықты өзіңізді ести алғаныңыз маңызды. Шынайы тынығу арқылы адам өзіне оралады. Ал өзімен үйлесімді өмір сүретін жан ешқашан босқа уақыт жоғалтпайды.