Созылмалы ларингитті қалай емдеу керек
Мазмұны
Адам дауысы – қарым-қатынастың ең маңызды құралы. Күні бойы сөйлесу, ән айту немесе ұзақ лекция оқу кезінде дауысқа түсетін салмақ көп жағдайда байқалмайды. Алайда дауыстың қарлығуы, тамақтағы ауырсыну немесе құрғақтық сезімі пайда болса, бұл көбіне созылмалы ларингиттің белгісі болуы мүмкін. Бұл ауру әсіресе мұғалімдер, дикторлар, әншілер және дауысына жиі күш түсіретін адамдар арасында жиі кездеседі. Созылмалы ларингитті емдеу тек дәрі-дәрмекпен шектелмейді – өмір салтын өзгерту мен дауысқа күтім жасау да маңызды рөл атқарады.
Созылмалы ларингит дегеніміз не
Созылмалы ларингит – көмейдің (дауыс сіңірлерінің) шырышты қабатының ұзаққа созылған қабынуы. Ол жиі қайталанатын суық тиюден, темекі тартудан, алкоголь қолданудан немесе дауысты шамадан тыс жүктеуден туындайды.
Аурудың дамуына әсер ететін негізгі себептер мыналар:
- темекі шегу және лас ауаны тынысқа тарту;
- тым суық, ащы немесе ыстық тағамды жиі пайдалану;
- дауысты шамадан тыс пайдалану – әсіресе педагогтар мен әншілер арасында;
- мұрын мен жұтқыншақтың созылмалы аурулары;
- әлсіреген иммунитет пен гормондық тепе-теңсіздік.
Дұрыс емделмеген жағдайда ларингит дауыстың тұрақты қарлығуына, тембрдің өзгеруіне және дауыс сіңірлерінде түйіндердің пайда болуына әкелуі мүмкін.
Емдеудің негізгі қағидалары
Созылмалы ларингитті емдеу кешенді тәсілді қажет етеді. Мақсат – қабынуды басу, шырышты қабықты қалпына келтіру және аурудың қайта асқынуын болдырмау.
Тиімді емдеу келесі бағыттарды қамтиды:
- Аурудың себебін жою. Алдымен темекіден толық бас тарту, алкоголь мен тітіркендіргіш тағамдарды шектеу қажет. Сондай-ақ шаң, түтін және химиялық булар бар орындардан аулақ болған жөн. Осындай қарапайым шаралардың өзі шырышты қабықтың қалпына келуін жылдамдатады.
- Дауысқа демалыс беру. Бірнеше күн бойы мүмкіндігінше сөйлемеу ұсынылады. Бұл кезде сыбырлап сөйлеуге де болмайды, себебі ол да дауыс сіңірлеріне салмақ түсіреді.
- Жергілікті емдеу. Минералды су, дәрілік шөп тұнбалары немесе эфир майларымен ингаляция жасау жақсы нәтиже береді. Үй ішіндегі ауаны ылғалдандырып, жылы сұйықтықты көбірек ішу пайдалы.
- Дәрі-дәрмек қолдану. Дәрігер қабынудың себебіне қарай антисептикалық, бактерияға қарсы немесе аллергияға қарсы препараттар тағайындайды. Кей жағдайларда аэрозольдер мен жергілікті майлар қолданылады.
- Физиотерапия. Электрофорез, ультрадыбыс немесе лазерлік терапия көмейдегі қан айналымды жақсартып, ісінуді азайтады және қалпына келуді тездетеді.
Бұл әдістерді қатар қолдану аурудың өршуін тоқтатып, ұзақ мерзімді нәтиже береді.
Халықтық ем және алдын алу шаралары
Дәстүрлі медициналық тәсілдермен қатар, үй жағдайында қолдануға болатын табиғи ем түрлері де бар. Олар дәрігер ұсынған негізгі емді толықтырып, жазылу процесін жеңілдетеді.
Тиімді үй жағдайындағы шаралар:
- тамақты түймедақ, шайшөп немесе календула тұнбасымен шаю;
- жылы сүтке аз мөлшерде бал мен сары май қосып ішу;
- эвкалипт немесе картоп буымен ингаляция жасау;
- организмнің ылғалдылығын сақтау үшін сұйықтықты жеткілікті мөлшерде қабылдау.
Дегенмен, кез келген халықтық әдісті қолданар алдында дәрігермен кеңесу қажет.
Аурудың алдын алу емдеуден де маңызды. Созылмалы ларингиттің қайта пайда болмауы үшін мынадай ережелерді сақтау ұсынылады:
- Дауысқа күтім жасау. Қатты сөйлемеу, айқайламау және ұзақ уақыт бойы бір тонмен сөйлеуден аулақ болу керек.
- Жағымды микроклимат қалыптастыру. Тыныс алу жолдары үшін ауа таза әрі ылғалды болғаны дұрыс.
- Иммунитетті нығайту. Дұрыс тамақтану, таза ауада серуендеу және зиянды әдеттерден бас тарту аурудың алдын алады.
- Тыныс алу жолдарының ауруларын уақытылы емдеу. Мұрынның бітелуі, фарингит немесе бронхит көмейге қосымша салмақ түсіреді.
Бұл қарапайым ережелерді сақтау арқылы дауыс сіңірлерін сау күйінде ұстауға және ларингиттің созылмалы түріне жол бермеуге болады.
Созылмалы ларингит – жазылмайтын дерт емес. Дұрыс ем, дауысқа күтім және өмір салтын түзету арқылы ұзақ ремиссияға қол жеткізуге болады. Дауыс – адамның табиғи байлығы, сондықтан оған ұқыпты қарау әркімнің өз қолында. Дауысқа күтім жасау – тек денсаулықты емес, өмір сапасын сақтаудың да кілті.