Зейнеп Ахметова қазақ дәстүрлерін қалай сақтап қалды

Әр ұлттың болмысын, рухани келбетін қалыптастыратын басты құндылықтардың бірі – дәстүр. Заманауи өмір ырғағы мен жаһандану үдерісі бұл асыл мұраға елеулі сын-қатер төндіріп отыр. Мұндай жағдайда ұлттық салт-сананы сақтау – тек зиялы қауымның ғана емес, бүкіл қоғамның ортақ міндеті. Осы бағытта қажырлы еңбек етіп жүрген тұлғалардың бірі – жазушы, этнопедагог әрі қоғам қайраткері Зейнеп Ахметова. Ол халқымыздың рухани байлығын насихаттап қана қоймай, оны күнделікті өмірде қолдануға үндеп, жаңа буынға жеткізудің тың жолдарын ұсынды. Ахметованың шығармашылығы – өткен мен бүгінді сабақтастырып, ұмыт қалған ұлттық дүниелерді қайта тірілткен құнды рухани қазына.

Отбасы тәрбиесі – негізгі тақырып

Зейнеп Ахметованың еңбектерінің өзегі – отбасы ұғымы мен рухани тәрбие мәселесі. Ол баланың мінезі мен болмысын қалыптастыруда отбасының, әсіресе ананың рөлін ерекше атап өтеді.

• ана мен әже – баланың алғашқы ұстазы әрі үлгі тұтар тұлғасы ретінде қарастырылады;
• тәрбиенің негізінде – «береке» мен «ынтымақ» ұғымдарына сүйенетін қазақы өмір салты тұрады;
• жазушы өз өмірінен алынған мысалдар арқылы ұлттық құндылықтарды нақты әрі шынайы түрде жеткізеді;
• буындар арасындағы сабақтастық – рухани тәрбиенің алтын арқауы ретінде қарастырылады;
• ар-ұят, обал мен сауап, намыс пен инабат сияқты ұғымдарды балаға ерте бастан сіңіру қажеттігі баса айтылады.

«Бабалар аманаты», «Шуақты күндер», «Қартаю — бақыт» сынды туындылары тек көркем шығарма емес, ұлттық тәрбиеге арналған практикалық құрал іспетті. Онда ата-бабамыздың өмір салты, сөз қадірі мен салт-дәстүрі терең мазмұнмен өріледі.

Қазақ тілі мен ауыз әдебиетін дәріптеу

Ұлттың рухани тірегі – ана тілі мен ауыз әдебиеті. Бұл бағытта Зейнеп Ахметова елеулі жұмыс атқарып келеді. Ол өз еңбектерінде қазақ тілінің көркемдігі мен байлығын кеңінен пайдаланып, ұмыт бола бастаған сөздерді қайта айналымға енгізуде.

1. Оның шығармаларында сирек қолданылатын көне сөздер мен тіркестер кездеседі. Бұл оқырманға сөз байлығын арттыруға және тілді терең түсінуге мүмкіндік береді.
2. Жазушы мәтіндеріне мақал-мәтелдер мен аңыз-әңгімелерді шебер енгізеді. Осылайша ол халық даналығын нақты мысалдар арқылы ұрпаққа жеткізеді.
3. Қазақ тіліне құрметті балабақша мен мектептен бастау керек деп санайды. Себебі ана тілі арқылы адам дүниені таниды, ұлттық болмысын қалыптастырады.

Зейнеп Ахметованың тіл тазалығы мен сөз мәдениетін насихаттауы – ұлт руханиятына қосылған сүбелі үлес. Оның еңбектері тілді құрметтеудің, сөз киесін сезінудің нақты көрінісі.

Қоғамдық белсенділігі

Жазушылықпен қатар Зейнеп Ахметова қоғамда белсенді азамат ретінде де кеңінен танымал. Ол түрлі қоғамдық шараларға қатысып, жастармен, ата-аналармен және ұстаздармен тікелей байланыс орнатады.

• мектептер мен университеттерде дәрістер оқиды;
• телебағдарламаларда ұлттық тәрбие туралы пікірін ашық білдіреді;
• жас аналар мен мұғалімдерге арналған кездесулер ұйымдастырады;
• ұлттық құндылықтар жөніндегі ойларын әлеуметтік желілерде де тұрақты жариялап отырады;
• ар-ождан, намыс, әдеп пен инабат төңірегіндегі қоғамдық мәселелерге белсенді үн қосады.

Осындай белсенділік жазушының ойлары тек кітап бетінде қалмай, тікелей халықпен араласу арқылы кең таралуына ықпал етеді. Бұл – рухани тәрбие жолындағы шынайы қызметтің үлгісі.

Әйел образы және рухани тазару

Зейнеп Ахметова шығармашылығында қазақ әйелі – рухани тазалықтың, төзімділіктің және мейірімділіктің символы. Ол ұлттық дүниетанымдағы әйел рөлін қазіргі заманда қайта қарастыру қажеттігін алға тартады.

1. Әйел – тек отбасының тірегі емес, ұлттың тәрбиешісі деп бағаланады. Оның парасаты мен имандылығы арқылы тұтас қоғамның деңгейі өлшенеді.
2. Жазушы ананың тәрбиелік рөліне ерекше мән береді. Ана болу – тек физиологиялық жағдай емес, ұрпаққа бағыт беретін жауапкершілік.
3. Қазіргі қоғамдағы сыртқы жылтырақ пен сәнқойлыққа сыни көзқарас білдіреді. Ол ішкі жан тазалығы мен рухани биіктікті нағыз көркемдік деп санайды.

Ахметованың бұл бағыттағы ойлары жастарға бағытталған өнеге ғана емес, бүкіл қоғамға арналған терең ескерту.

Зейнеп Ахметова – қазақ руханиятының тірегі болып отырған тұлға. Оның шығармашылығы – ұмыт бола бастаған асыл мұраларды қайта тірілтіп, ұлттық сананы оятуға арналған күрделі еңбек. Ол өз сөзімен ғана емес, әрекетімен де рухани биіктіктің, адами тазалықтың үлгісін көрсетті. Ұлттың рухани жаңғыруы дәл осындай тұлғалардың жанашырлығынан басталады.