Күнделікті өмірде алаңдаушылықпен күресуге не көмектеседі?
Мазмұны
Қазіргі қоғамда көптеген адамдар мазасыздық сезіміне тап болып жатады. Бұл күй кейде себепсіз пайда болатындай көрінеді, бірақ оның астарында қорқыныш, белгісіздік немесе күнделікті күйзеліс жатуы мүмкін. Тұрақты күйде мазасыз болу адамның ұйқысына, көңіл күйіне, зейініне және жалпы өмір сапасына кері әсер етеді. Мұндай жағдайда маңыздысы – бұл сезіммен күресу емес, оны түсініп, жеңілдететін әдістерді табу. Ішкі жайлылық пен эмоционалдық тұрақтылыққа қол жеткізу үшін әр адам өзіне тиімді тәсілдерді қалыптастыруы тиіс.
Неліктен мазасыздықпен жұмыс істеуді үйрену қажет
Мазасыздық – адам ағзасының күйзелісті, қауіп немесе белгісіз жағдайларды сезінгендегі табиғи қорғаныс реакциясы. Дегенмен бұл сезім ұзаққа созылып, тұрақты күйге айналса, жүйке жүйесі әлсіреп, физикалық және психологиялық денсаулыққа зиян келтіруі мүмкін. Мазасыздықтан зардап шегетін адамдар көбіне ұйқысыздыққа, шамадан тыс шаршауға немесе күйіп кету синдромына ұшырайды.
Осы себепті өз-өзіне көңіл бөлу және ішкі тепе-теңдікті сақтау үшін күнделікті әдеттерге қарапайым, бірақ тиімді әрекеттерді енгізу қажет. Тревога – адамды тежеуші емес, керісінше, ішкі өзгеріске итермелейтін белгіге айналуы мүмкін.
Мазасыздықтың жиі кездесетін белгілері
Мазасыздық бірден байқала қоймайды, себебі ол жиі шаршау, ашушаңдық немесе зейіннің төмендеуімен бүркемеленеді. Дегенмен, бұл белгілерді ерте кезеңде байқай білу — жағдайдың ушығуына жол бермейтін маңызды қадам.
- тыныш ортада да негізсіз алаңдаушылық сезіледі;
- күнделікті істерге зейін қою қиындайды;
- ішкі мазасыз ойлар мен асығыстық күшейе түседі;
- себепсіз уайым мен қобалжу мазалайды;
- ұйқы, тәбет немесе тыныс алу бұзылады.
Осындай көріністер байқалса, оларды елемей, алдын ала әрекет ету тиімді шешім болмақ.
Мазасыздықты жеңілдететін қарапайым әрекеттер
Күнделікті өмірде мазасыздықты азайту үшін қолдануға болатын тиімді әрі қолжетімді тәсілдер бар. Бұл әрекеттер жүйелі түрде қолданылса, ішкі тұрақтылық артып, стресске қарсы тұру қабілеті нығаяды.
- таңды тыныс алу жаттығуымен және саналы оянумен бастаңыз;
- жағымсыз жаңалықтар мен ақпарат ағынын шектеңіз;
- күн сайын кем дегенде 20 минут физикалық белсенділікпен айналысыңыз;
- табиғат аясында серуендеп, ашық ауада көбірек болуға тырысыңыз;
- жағымды сәттер мен ризашылық сезімін күнделікке жазып жүріңіз;
- алғашқы белгілер пайда болғанда кофе мен алкогольден бас тартыңыз;
- сізге қолдау білдіретін, сенімді адамдармен араласыңыз;
- үйдегі кеңістікті жайлылық пен тыныштық тудыратын заттармен безендіріңіз;
- ұйқы және тамақтану тәртібін қатаң сақтаңыз;
- демалуға және ештеңе істемей отыруға өзіңізге рұқсат беріңіз.
Бұл әдеттер күрделі емес, бірақ олар адамның ішкі тыныштығын біртіндеп қалпына келтіреді.
Өзін-өзі реттеуге көмектесетін психологиялық тәсілдер
Егер мазасыздық тереңдеп, тұрақты сипат алса, онымен күресудің неғұрлым тиімді әрі саналы әдістерін қолдану қажет. Төменде берілген тәжірибелер эмоционалдық жай-күйді реттеуге көмектеседі.
- Саналы тыныс алу жүйке жүйесін тұрақтандырады. Терең әрі баяу тыныс алу жүрек соғысын реттеп, ойды тыныштандырады. Мысалы, «4-7-8» әдісі (4 секунд дем алу, 7 секунд кідіріс, 8 секунд дем шығару) қысқа уақыт ішінде тынығуға көмектеседі.
- «Жерге тұру» әдісі санаңызды осы сәтке қайтарады. Көру, есту, сезу, иіс және дәм арқылы бес сезімді белсендіру – мазасыз ойлардан арылып, шынайы сәтке шоғырлануға септігін тигізеді.
- Ой күнделігін жүргізу ішкі сезімдерге түсінік береді. Қобалжытқан ойлар мен сезімдерді жазу олардың қарқындылығын азайтады. Бұл арқылы мәселені сырттай қарап, теріс сенімдерді анықтауға болады.
- Медитация – бейтарап бақылауды үйрететін тәжірибе. Күн сайын 5–10 минут тыныштықта тынысқа назар аудару — алаңдаушылықты азайтып, жалпы психикалық күйді жақсартады.
- Дене жұмысы бұлшықеттегі кернеуді жояды. Йога, созылу, өз-өзіне массаж жасау немесе жылы душ қабылдау денені босаңсытады. Ал босаңсыған дене – тыныш санаға апарар жол.
Бұл тәсілдерді күнделікті қолдану арқылы мазасыздықты басқаруға болады, ал бұл өз кезегінде адамның жалпы өмір сапасын жақсартады.
Мазасыздықпен күресу – тумысынан берілетін қасиет емес, үйренуге болатын маңызды дағды. Күнделікті тепе-теңдікті сақтау үлкен күш пен табандылықты қажет етпейді, тек зейін мен саналы әрекеттер жеткілікті. Эмоциялық тұрақтылыққа ұмтылу арқылы адам өзін түсініп, тыныштықта шешім қабылдай алатын күйге жетеді. Өз уайымымен күресуді үйренген жан шынайы еркіндік пен сенімділікті сезіне бастайды. Ал мұндай күй – толыққанды өмірдің негізі.
