Ерлердегі инсульттің алдын алу туралы не білу керек

Қазіргі өмір қарқыны адам ағзасына үлкен салмақ түсіреді. Үнемі болатын күйзеліс, қозғалыстың аздығы және дұрыс тамақтанбау біртіндеп денсаулыққа, әсіресе қан тамырлар жүйесіне кері әсер етеді. Ер адамдар әйелдерге қарағанда инсультті жиі және ертерек бастан өткереді, сонымен қатар алғашқы белгілерге көп жағдайда назар аудармайды. Қауіп факторларын түсіну, өз жағдайына мұқият қарау және алдын алу шараларын сақтау қауіпті дерттің ықтималдығын айтарлықтай азайтады.

Неліктен ер адамдар инсультке жиі шалдығады

Мидың қан айналымының бұзылуы тамырлардың бітелуінен немесе жарылуынан туындайды, нәтижесінде жүйке жасушалары зақымданады. Ерлердің мұндай ауруға шалдығуы көбіне өмір салты мен физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты. Негізгі себептерге мыналар жатады:

• майлы және калориясы жоғары тағамды шамадан тыс пайдалану;
• темекі тарту мен алкогольге әуестік;
• күйзелістер мен эмоциялық қысымның жиі қайталануы;
• денсаулықтағы өзгерістерге назар аудармау және дәрігерге барудан бас тарту;
• демалыссыз ауыр физикалық жұмыс істеу.

Әрбір фактордың өзі денсаулыққа қауіп төндірсе, олардың жиынтығы инсульт қаупін бірнеше есе арттырады.

Назар аударуға тұрарлық алғашқы белгілер

Инсульт кенеттен болмайды – ағза оны алдын ала ескертеді. Белгілерді дер кезінде байқау өмірді сақтап қалуы мүмкін. Ер адам мынадай жағдайлар кезінде ерекше сақ болуы керек:

1. Қол немесе аяқтың әлсіреуі. Әдетте бұл дененің бір жағында байқалады және жансыздану сезімімен қатар жүреді.
2. Сөйлеудің бұзылуы. Адам айтылған сөзді түсінеді, бірақ өз ойын жеткізе алмайды немесе тілі күрмеледі.
3. Себепсіз қатты бас ауруы. Ол көбіне бас айналумен, жүрек айнумен немесе тепе-теңдіктің бұзылуымен бірге байқалады.
4. Қозғалыстың үйлеспеуі. Адамның жүрісі өзгеріп, тепе-теңдігі жоғалады.
5. Көру қабілетінің күрт нашарлауы. Көз алдында тұман немесе қос көру пайда болуы мүмкін.

Осы белгілердің біреуі байқалса да, дереу жедел жәрдем шақыру қажет. Әр минуттың маңызы зор.

Инсульттің алдын алу жолдары

Аурудың алдын алу оны емдеуден әлдеқайда тиімді. Өмір салтына енгізілген шағын өзгерістер тамырлардың жағдайын жақсартып, қауіп деңгейін төмендетеді. Негізгі ұсыныстар төмендегідей:

• темекі мен алкогольден бас тарту;
• дене салмағын қалыпты ұстау және холестерин деңгейін бақылау;
• жүйелі түрде жеңіл немесе орташа қарқынмен жаттығу жасау;
• көкөніс, жеміс және балық өнімдеріне бай теңгерімді тамақтану;
• қан қысымы мен қандағы қант мөлшерін уақтылы тексеріп отыру;
• жеткілікті ұйықтап, демалысқа уақыт бөлу.

Бұл қарапайым әдеттер денсаулықты сақтауға және қан айналым жүйесін нығайтуға көмектеседі.

Денсаулықты бақылау және медициналық тексерулер

Дәрігерге уақытылы қаралу инсульттің алдын алудың маңызды бөлігі. Көптеген ер адамдар өзін сау сезініп, профилактикалық тексеруден өтуді кейінге қалдырады. Алайда мұндай тексерулер қауіпті өзгерістерді ерте анықтауға мүмкіндік береді. Назар аударуға тұрарлық бағыттар:

1. Артериялық қысымды өлшеу. Қысымның жиі көтерілуі тамыр қабырғаларын әлсіретіп, тромб түзілу қаупін арттырады.
2. Қандағы қант пен холестерин деңгейін тексеру. Бұл көрсеткіштер зат алмасудың жағдайын және атеросклероз қаупін анықтауға көмектеседі.
3. ЭКГ және мойын тамырларының ультрадыбыстық зерттеуі. Бұл әдістер қан айналымының бұзылуын ерте кезеңде табуға мүмкіндік береді.
4. Невропатологтың кеңесі. Күмәнді белгілер болған жағдайда маман жүйке жүйесінің жағдайын бағалап, тиісті кеңес береді.

Осындай қарапайым шаралар күрделі аурулардың алдын алып, өмір сапасын сақтауға мүмкіндік береді.

Психологиялық және әлеуметтік факторлардың рөлі

Күйзеліс пен жүйкелік жүктеме де қан тамырларының жұмысына елеулі әсер етеді. Ер адамдар көбіне эмоцияларын жасырып, қажуды елемей, жұмысты тоқтатпай жалғастырады. Ал бұл жүйке жүйесіне және жүрек-қантамыр жүйесіне қосымша салмақ түсіреді. Психологиялық тепе-теңдікті сақтау үшін мыналар пайдалы:

• спортпен айналысу немесе таза ауада серуендеу;
• жұмыс барысында қысқа үзіліс жасап, толыққанды демалыс алу;
• сезімдер мен ойларды жақын адамдармен бөлісу;
• өмірге оң көзқараспен қарау және шамадан тыс талап қоймау.

Жан тыныштығы мен психологиялық тұрақтылық ағзаның жалпы жағдайына тікелей әсер етеді және денсаулықты сақтаудың маңызды бөлігі болып табылады.

Инсульт адамды кенеттен соққыға ұшыратқанымен, оның алдын алуға әбден болады. Ер адам өз денсаулығына жауапкершілікпен қарап, зиянды әдеттерден бас тартса, ұзақ әрі белсенді өмір сүруге мүмкіндік алады. Алдын алу шаралары – ерік күші мен саналы таңдау көрінісі. Ерте қамдану – ұзақ ғұмырдың және мықты денсаулықтың кепілі.