Артроздың басталғанын қалай тануға болады

Дені сау буындар қозғалыс еркіндігін сақтап, ауыртпалықсыз өмір сүруге мүмкіндік береді. Алайда жас ұлғайған сайын немесе белгілі бір себептердің әсерінен олар біртіндеп тозып, өзгеріске ұшырайды. Нәтижесінде артроз деп аталатын сырқат дамиды. Бұл дерт баяу өрбиді және бастапқы кезеңде көп жағдайда байқалмайды. Ерте кезеңде анықтау өте маңызды, себебі уақытылы ем-шаралар аурудың дамуын баяулатып, өмір сапасын сақтауға көмектеседі. Сондықтан алғашқы белгілерге көңіл бөліп, олардың қандай болуы мүмкін екенін білу қажет.

Алғашқы ескерту белгілері

Бастапқы кезеңде ауру кенеттен қатты ауырсынумен басталмайды. Әдетте симптомдар жеңіл түрде көрініп, уақытша қолайсыздық ретінде қабылданады. Дегенмен дәл осы белгілер буындардың жағдайына назар аударуды қажет етеді.

• таңертеңгілік немесе ұзақ отырғаннан кейінгі сіресу сезімі;
• үйреншікті қимылда тез шаршау;
• кешкі уақытта байқалатын жеңіл сыздау;
• қозғалғанда шықырлау немесе сықыр дыбысы;
• қозғалыс ауқымының сәл шектелуі.

Мұндай белгілер тұрақты түрде қайталанса, дәрігерге қаралған жөн. Дәл осы сатыда тексеріс буындағы өзгерістерді ерте анықтап, ем жүргізуге мүмкіндік береді.

Ауырсынудың өзіндік ерекшеліктері

Ауырсыну сезімі аурудың алғашқы кезеңінде өзгеше сипатта болады. Ол тұрақты емес, тек белгілі жағдайларда байқалады. Осындай ерекшеліктер артрозды басқа буын ауруларынан ажыратуға көмектеседі.

1. Қимылдың басында ауырсыну пайда болып, аздап қыздырынған соң басылады. Бұл құбылыс буын сұйықтығы қозғалыс кезінде жақсырақ бөлініп, үйкелісті азайтқанымен түсіндіріледі. Мысалы, қысқа серуеннен кейін жағымсыз сезімнің жеңілдеуі.
2. Жүктеме кезінде ауырсыну күшейеді. Ұзақ уақыт тұру немесе ауыр зат көтеру сыздауды туындатады. Мұндай жағдайлар көбіне еленбейді, өйткені тыныштықта ауырсыну жоғалады.
3. Ауырсынудың ауа райына тәуелділігі байқалады. Ылғалдың көбеюі немесе кенеттен суық түсу кезінде қолайсыздық артады. Бұл буын қуысының қысымының өзгеруімен байланысты.

Осы сипаттағы белгілер қайталана берсе, міндетті түрде дәрігерге көріну қажет. Нақты диагнозды тек маман қоя алады.

Қосымша көріністер

Ауырсыну мен сіресуден бөлек, дерттің басқа да жасырын белгілері бар. Олар мұқият бақылаған адамға байқалуы мүмкін және ерте кезеңде ауруды күдіктенуге көмектеседі.

• буын аймағында жеңіл ісіну;
• тізе немесе шынтақ маңындағы жылулық сезімі;
• қозғалыс ауқымының біртіндеп кемуі;
• жеңіл жүктемеден кейін де ыңғайсыздықтың пайда болуы;
• жүрістің сәл өзгеруі.

Бұл белгілер әрдайым назардан тыс қалады, бірақ олардың жиынтығы дәрігерге қаралуға айтарлықтай себеп болады.

Қауіп факторлары

Артроздың даму ықтималдығы әр адамда әртүрлі. Кейбір жағдайлар дерттің пайда болу мүмкіндігін бірнеше есе арттырады. Сол себепті осындай факторларды білу алдын ала тексерілуге негіз болады.

1. Жас негізгі фактор болып саналады. Уақыт өте келе шеміршек серпімділігін жоғалтып, баяу қалпына келеді. Сондықтан 45 жастан асқандарда бастапқы кезең жиі кездеседі.
2. Артық салмақ буындарға қосымша күш түсіреді. Әсіресе тізе мен жамбас буындары қатты зардап шегеді. Салмақты азайту қауіпті төмендетеді.
3. Кәсіби жүктемелердің әсері зор. Спортшылар, жүк тасушылар немесе би өнерімен айналысатындар буындарын шамадан тыс пайдаланады. Мұндай жағдайда жүйелі тексеріс қажет.
4. Жарақаттар мен операциялар да қауіп тудырады. Сәтті жазылғанның өзінде буында өзгеріс қалып қоюы мүмкін. Бұл сынықтар мен ауыр соққыларға да қатысты.

Осы факторларды ескере отырып, адам өз денсаулығын мұқият қадағалап, уақытылы тексерілуге мүмкіндік алады.

Артроздың алғашқы белгілері көбіне елеусіз өтеді. Алайда ағзаның шағын дабылдарына құлақ асу ауруды ерте анықтауға жол ашады. Жеңіл сыздау, сіресу немесе шықырлау белгілерін назарсыз қалдырмау қажет. Дәрігерге дер кезінде қаралу аурудың дамуын баяулатып, қозғалыс еркіндігін сақтауға мүмкіндік береді. Бүгінгі қамқорлық болашақтағы белсенді өмірдің кепіліне айналады.