Итмұрын гүлдері туралы 30 қызықты дерек

Табиғат адамға сұлулығымен ғана емес, денсаулыққа пайдалы өсімдіктерімен де мол қазына сыйлады. Солардың ішінде ерекше орын алатыны – итмұрын. Оның қып-қызыл жемістері мен нәзік гүлдері ормандарда, бақтарда, тіпті жол жиегінде де кездеседі. Ежелден бері бұл өсімдік дәрілік мақсатта да, тұрмыста да кеңінен қолданылып келеді. Ғалымдар бүгінгі күнге дейін оның ерекше қасиеттерін зерттеп, жаңа дәлелдер тауып жүр. Төменде итмұрын туралы қызықты деректер келтірілген.

1. Итмұрын раушангүлдер тұқымдасына жатады. Ол бақ раушанына жақын болғандықтан гүлдерінің сыртқы ұқсастығы байқалады. Дегенмен бағаланатын бастысы – оның жемістері.
2. Итмұрынның төрт жүзден астам түрі бар. Олар жапырақтарының пішінімен, гүлдерінің түсімен және жемістерінің көлемімен ерекшеленеді. Негізінен қоңыржай аймақтарда таралған.
3. Итмұрын жемістері С дәруменіне өте бай. Оның мөлшері лимоннан ондаған есе жоғары. Сондықтан өсімдік суық мезгілде дәруменнің таптырмас көзіне айналған.
4. Құрғатылған жемістерде де дәрумендер жақсы сақталады. Итмұрын шайы иммунитетті күшейтуге көмектеседі. Оны балаларға да, ересектерге де ішуге болады.
5. Халық медицинасында жеміс тұнбасы суық тиюдің алдын алу үшін қолданылған. Әлсіреген адамдарға күш-қуатын қалпына келтіру үшін берген. Бұл құрал қауіпсіз әрі тиімді деп саналған.
6. Жеміс дәндерінде бағалы май бар. Ол косметологияда теріні күту үшін пайдаланылады. Май жараның жазылуын тездетіп, теріні ылғалдандырады.
7. Итмұрын гүлдері нәзік хош иіс бөледі. Олардың иісін раушанның иісімен жиі салыстырады. Гүл жапырақшаларынан эфир майы мен тұнба дайындалады.
8. Асүйде жемістерден тосап, компот және тұздық жасайды. Одан пастила мен мармелад та әзірленеді. Дәмі қышқылтым әрі сергіткіш болып шығады.
9. Итмұрын тұнбасы жүрек-қан тамырлар жүйесіне пайдалы. Ол қантамырларды нығайтып, атеросклероз қаупін төмендетеді. Жиі қолдану жүрек саулығын сақтауға көмектеседі.
10. Жемістер фармацевтикада да қолданылады. Олардың негізінде шәрбаттар мен дәрумендік кешендер шығарылады. Бұл өнімдер әсіресе күз-қыс мезгілінде кеңінен ұсынылады.
11. Итмұрын аса талғампаз емес, кез келген топырақта өсе береді. Ол ормандарда, беткейлерде және тіпті далалы аймақтарда да кездеседі. Негізгі талап – күн сәулесінің жеткілікті болуы.
12. Өсімдіктің тамыры жерге тереңге кетеді. Бұл оған қуаңшылыққа төтеп беруге мүмкіндік береді. Сол себепті итмұрын шөлейт аймақтарда да жиі таралған.
13. Ежелде жемістер құрқұлақ ауруына қарсы пайдаланылған. Теңізшілер оларды ұзақ сапарға алып шыққан. Бұл С дәруменінің маңыздылығын айғақтайды.
14. Итмұрын гүл жапырақшаларын шайға қосуға болады. Олар сусынға нәзік дәм мен хош иіс береді. Мұндай шай сергіткіш әрі күш-қуат беруші болып саналған.
15. Косметологияда тұнбалар шашты күшейту үшін қолданылады. Шашты жиі шайып тұрса, ол жылтыр әрі мықты болады. Бұл табиғи құрал барлық шаш түріне жарайды.
16. Жемістерден балаларға арналған дәруменді сусындар дайындалады. Олар көктемгі дәрумен жетіспеушілігіне қарсы тиімді. Сонымен қатар дәмді әрі қауіпсіз болып табылады.
17. Жеміс құрамында антиоксиданттар бар. Олар ағзаның қартаю процесін баяулатады. Сондықтан итмұрынды табиғи «жастықтың қайнары» деп атайды.
18. Әртүрлі халықтарда бұл өсімдік денсаулық пен күштің нышаны саналған. Ол халық ертегілері мен аңыздарында жиі кездескен. Итмұрын табиғи қуат пен қорғаушы күшпен байланыстырылған.
19. Итмұрын жемістерінен үй шараптары дайындалады. Мұндай сусындар ерекше дәмге және пайдалы қасиеттерге ие. Шарап жасаушылар оларды ерекше бағалайды.
20. Медицинада итмұрын тұнбасы бүйрек пен несеп жолы ауруларына қарсы тағайындалады. Ол жұмсақ несеп айдаушы әсер береді. Бұл ағзаны артық сұйықтықтан арылтады.
21. Өсімдіктің бұтақтарында жануарлардан қорғайтын тікенектер бар. Олар жас өркендерді жеп қоюға кедергі жасайды. Осылайша бұталар өміршеңдігін сақтайды.
22. Бұрын итмұрын тамырларынан бояу дайындалған. Ол маталарға қанық реңк берген. Мұндай бояулар табиғи әрі төзімді болған.
23. Аралар итмұрын гүлдерін белсенді тозаңдандырады. Сондықтан ол бағалы балды өсімдік болып саналады. Итмұрыннан алынған бал хош иісті әрі пайдалы.
24. Тұқымдарынан ұнтақ дайындалып, медицинада қолданылады. Ол буын ауруларына қарсы көмектеседі. Халықтық емдеуде ол қабынуды азайтады деп сенген.
25. Кейбір елдерде жемістерді ет тағамдарына қосады. Қышқылтым дәм тағамның дәмін байытады. Бұл әдіс тамаққа ерекше реңк береді.
26. Итмұрын фитотерапияда кең қолданылады. Ол иммунитетті күшейтетін дәрілік қоспаларға кіреді. Мұндай қоспалар суық тию кезінде аса пайдалы.
27. Жемістер халықтық рецептерде жиі кездеседі. Оларды бал мен лимонмен араластырып пайдаланады. Мұндай қоспа шипалық қасиеттерді арттырады.
28. Ландшафттық дизайнда итмұрын тірі қоршау ретінде отырғызылады. Қалың бұталары табиғи қорғаныш жасайды. Сонымен қатар көктемде гүлдеп, күзде жеміс беріп, әдемілік сыйлайды.
29. Орта ғасырларда Еуропада итмұрын сиқырлы өсімдік саналған. Оған жаман рухтардан қорғайды деп сенген. Үйлерді итмұрын бұтақтарымен әшекейлеген.
30. Қазіргі зерттеулер итмұрын өнімдерін жүйелі түрде қолдану иммунитетті күшейтетінін дәлелдеп отыр. Ол жұқпалы ауруларға қарсы тұрып, ағзаның қалпына келуін жеделдетеді. Ғалымдар оның мүмкіндіктерін әрі қарай зерттеуді жалғастыруда.

Итмұрын сұлулық пен пайдалы қасиеттерді үйлестірген ерекше өсімдік. Ол медицинада, аспаздықта, косметологияда және сәндік мақсатта қолданылады. Табиғаттың бұл сыйын дұрыс пайдалану денсаулықты нығайтып, өмірді әртараптандырады. Оның құндылығы адам үшін барлық заманда өзекті болып қала береді.