Бақшадағы сирень бұтасына қалай күтім жасау қажет

Көктемнің көркем көрінісін толықтырып, баққа ерекше сұлулық пен хош иіс сыйлайтын өсімдіктің бірі – сирень. Бұл бұта көз тартар гүлдерімен ғана емес, сондай-ақ қарапайым күтіммен де бағбандар арасында үлкен сұранысқа ие. Дегенмен, сирень табиғатынан төзімді болғанымен, әдемі әрі мол гүлдеуі үшін жүйелі күтімді қажет етеді. Дұрыс отырғызу, уақытылы қырқу, тыңайтқыш беру және маусымдық күтім – бұтаның салауатты дамуы мен ұзақ өмірінің кепілі. Осы мақалада сиреньді күтіп-баптаудың тиімді жолдары мен негізгі кезеңдері сөз болады.

Отырғызуға қолайлы орын

Сиреньді дұрыс жерге отырғызу – оның болашақта жайқалып өсуінің алғашқы және маңызды қадамы. Қоршаған ортаның жарық пен топыраққа қатысты ерекшеліктерін ескерген жөн.

• күн сәулесі жақсы түсетін ашық алаңша таңдалуы тиіс;
• ылғалдың шамадан тыс жиналуы тамырдың шіруіне әкелуі мүмкін;
• көлеңкелі жерде бұта баяу өсіп, гүлдері аз болады;
• ең қолайлы топырақ – жеңіл, борпылдақ және сәл сілтілі немесе бейтарап реакциялы;
• ауыр сазды немесе батпақты жерлерден аулақ болған дұрыс.

Жел өтуіне мүмкіндік беретін, бірақ аяздан қорғалған жер сирень үшін ең қолайлы мекен болмақ. Бұл өсімдіктің ауруларға төзімділігін арттырады.

Маусымдық күтім кестесі

Сирень жылдың әр мезгілінде әртүрлі күтімді қажет етеді. Әр маусымда белгілі бір агротехникалық шараларды орындау арқылы өсімдіктің өміршеңдігін арттыруға болады.

1. Көктемде санитарлық қырқу жүргізіледі. Қыстан кейінгі зақымданған, сынған не әлсіз бұтақтар алынып, өсімдікке жаңа күш береді.
2. Жазда құрғақшылық кезеңінде суару маңызды. Әсіресе гүлдеу кезінде және одан кейін өсімдіктің қалпына келуі үшін ылғал қажет.
3. Күзде фосфор мен калийге бай тыңайтқыштар енгізіледі. Бұл келесі маусымға бүршіктердің дұрыс қалыптасуына және тамырдың қатая түсуіне сеп болады.
4. Қыста жас көшеттерді жабынды материалдармен қорғау керек. Қабатты мульчалау тамырды үсік шалуынан сақтайды.

Жүйелі күтім сирень бұтасының ауруларға қарсы тұру қабілетін күшейтіп, келесі көктемде мол гүлдеуге жол ашады.

Қырқу ережелері

Бұтаның сымбатты пішінін сақтау және оның ұзақ гүлдеуі үшін дұрыс қырқу – маңызды агротехникалық тәсіл. Қырқу тек сән үшін емес, өсімдіктің саулығы үшін де қажет.

• гүлдегеннен кейін қырқу ең тиімді кезең саналады;
• гүлдеген бұтақтарды кесу өсімдікке дән байлауға емес, жаңа бүршік қалыптастыруға күш жұмсауға мүмкіндік береді;
• тамыр атпасын түбінен алып тастау керек;
• қалыптаушы қырқу бұтаның биіктігі мен еніне бақылау жасауға мүмкіндік береді;
• қажет болған жағдайда қартая бастаған бұтақтарды түбінен кесіп, жасарту әдісін қолдануға болады.

Қырқу өсімдіктің ішкі бөліктеріне жарық пен ауа өтуін жақсартады. Бұл зиянкестер мен саңырауқұлақ ауруларының алдын алуға да көмектеседі.

Тыңайтқыш беру мен суару

Сирень аса құнарлы топырақты қажет етпесе де, дұрыс қоректік заттармен қамтамасыз етілгенде ерекше гүлденеді. Тыңайтқыштардың түрі мен суару тәртібі де үлкен рөл атқарады.

1. Көктемде азотты тыңайтқыштар беру ұсынылады. Олар жас бұтақтардың өсуін және жапырақтың қалыптасуын жеделдетеді.
2. Гүлдеуге жақын кезеңде күрделі минералды тыңайтқыштар тиімді болады. Бұл гүл бүршіктерінің мол әрі сапалы болуына ықпал етеді.
3. Гүлдегеннен кейін калий мен фосфорға бай тыңайтқыштар енгізіледі. Бұл тамырды нығайтып, келесі маусымға бүршік салу процесін қолдайды.
4. Суару сирек, бірақ молынан жасалуы тиіс. Ылғалдың көп болуы да, тапшылығы да өсімдіктің жағдайына кері әсерін тигізеді.

Қоректік заттардың жеткілікті болуы және қалыпты суару бұтаның иммунитетін арттырып, оны климаттық өзгерістерге бейімдейді.

Сиреньді күтіп-баптау – аса күрделі емес, бірақ үлкен сүйіспеншілік пен жауапкершілік талап ететін іс. Дұрыс күтіммен ол тек бақтың сәніне ғана емес, сонымен қатар көңілдің шуағына айналады. Жүйелі қырқу, тыңайтқыш беру және ауа-райына бейімделген шаралар сиреньді ұзақ жылдар бойы гүлдете алады. Табиғатпен үндестік пен қамқорлықтың нәтижесінде өсімдіктің әрбір көктемгі бүршігі шынайы қуаныш сыйлайды.