Бақша клематисіне қалай күтім жасау қажет

Бақ өсімдіктері кез келген аулаға көрік беріп, ерекше сән мен жайлылық сыйлайды. Солардың ішінде клематистің орны бөлек. Бұл өрмелеп өсетін сәндік гүл өзінің алуан түрлі түсімен, ұзақ гүлдеу кезеңімен және кез келген тірек бойымен еркін өрмелейтін қасиетімен бағбандар арасында кеңінен танымал. Арка, қоршау не беседка сынды құрылымдарды клематиспен көмкерсеңіз, бақшаңыз көз тартарлық бұрышқа айналады. Алайда ол үшін өсімдікке тұрақты әрі сауатты күтім қажет. Дұрыс отырғызылған және жақсы күтілген клематис жылдар бойы мол гүлдеп, айналаны әсем көрініске бөлейді.

Клематисті қай жерге отырғызу керек және топырақ қалай дайындалады

Өсімдіктің дұрыс өсуі мен гүлдеуі көбінесе отырғызылатын орын мен топырақтың сапасына байланысты. Клематис жел өтінде және көлеңкелі жерде өзін жайсыз сезінеді, ал артық ылғал тамырдың шіруіне әкелуі мүмкін.

• желден қорғалған, бірақ ауа айналымы бар жер таңдаңыз;
• төмен ойпатты, су жиналатын аумақтардан аулақ болыңыз;
• оңтүстік немесе оңтүстік-батыс беткейі тиімдірек;
• топырақ жеңіл, құнарлы әрі бейтарап қышқылды болуы тиіс;
• отырғызу шұңқырына компост, күл және сәл суперфосфат араластырыңыз;
• түбіне міндетті түрде дренаж ретінде қиыршық тас немесе керамзит салыңыз.

Осындай дайындық клематистің тамыр жүйесін нығайтып, алғашқы жылдан бастап жақсы бейімделуіне көмектеседі.

Суару және қоректендіру

Клематис ылғалды жақсы көретін өсімдік болғанымен, артық су тамырының шіріп кетуіне себеп болады. Сондықтан суару мен тыңайтқыш енгізу ережелерін сақтаған жөн.

1. Құрғақ күндері аптасына 1–2 рет суарыңыз. Су топыраққа 30–40 см тереңдікке дейін сіңгені дұрыс. Тек беткі қабатты суарсаңыз, өсімдікке жеткіліксіз болады.
2. Көктемде азотты тыңайтқыштар енгізу пайдалы. Олар жас өркендердің белсенді өсуіне жағдай жасайды. Бұл әсіресе қысқы қырқудан кейін қажет.
3. Бүршік түзу кезінде фосфор-калий тыңайтқыштарын таңдаңыз. Олар гүлдеу мерзімін ұзартады және гүлдердің көп болуына ықпал етеді. Сұйық түрінде енгізу тиімді.
4. Күзде күл мен компост беруге болады. Бұл өсімдікті қыстауға дайындап, келесі маусымға бүршік салады. Бұл уақытта азотты тыңайтқыштарды қолданбаған жөн.

Суару мен қоректендіруді ретпен жүргізу клематиске ұзақ өмір мен мол гүлдеуді қамтамасыз етеді.

Қалыптастыру және қырқу

Клематистің әр түрінің гүлдеу ерекшелігіне қарай қырқу тәсілі де өзгеше. Кейбірі өткен жылғы сабақтарда гүлдесе, енді бірі жаңа өркенде бүршік жарады.

• ескі сабақта гүлдейтін сорттарға жеңіл санитарлық қырқу жеткілікті;
• жаңа өркенде гүлдейтін түрлерді жерге жақын қырқу қажет;
• аралас гүлдейтін сорттарды орташа деңгейде – шамамен 50 см биіктіктен кеседі;
• гүлдеген гүлшоғырларды уақытылы алып тастау керек;
• күзде жыл сайын жүргізілетін санитарлық қырқу маңызды.

Сорттың қай топқа жататынын біліп, соған сәйкес қырқу жасау арқылы өсімдіктің сұлулығын толық ашуға болады.

Байлау және тірекпен қамтамасыз ету

Клематис – өрмелеп өсетін өсімдік, сондықтан оған міндетті түрде тірек қажет. Онсыз ол толығымен өз сұлулығын көрсете алмайды.

1. Өсімдікті отырғызғаннан кейін бірден тор немесе тіреу орнатыңыз. Бұл өсімдікке бастапқы кезеңнен бейімделуге көмектеседі және сабақтарға зақым келтірмейді. Ең ыңғайлысы – биіктігі 2 метрге дейінгі тігінен орналасқан конструкция.
2. Вегетацияның басында өркендерді қолмен бағыттаңыз. Жас сабақтар икемді келеді және оңай қалыптасады. Олар жерге жайылып кетпеуі үшін бақылау қажет.
3. Жұмсақ байлау жіптерін қолданыңыз. Шпагат, мата жолақтар немесе арнайы қысқыштар жарамды. Қатты сым сабақтарды зақымдауы мүмкін.
4. Күзде тіреуіштен ескі байлау элементтерін алып тастаңыз. Бұл саңырауқұлақтар мен зиянкестердің алдын алуға көмектеседі.

Дұрыс байлау өсімдікті жақсы жарықтандырып, ауа айналымын жақсартып, күтіп-баптауды жеңілдетеді.

Аурулар мен зиянкестерден қорғау

Клематис те басқа сәндік өсімдіктер секілді кей жағдайда ауруларға немесе жәндіктерге бейім болуы мүмкін. Әсіресе тым тығыз отырғызу мен артық суару кезінде қиындықтар туындайды.

• сабақтың солып қалуы байқалса, дереу фунгицидпен өңдеңіз;
• жаңбырлы күндері ұлулар мен шырыштар жас өркендерге зақым келтіруі мүмкін;
• тлядан арылу үшін сабынды су немесе сарымсақ тұнбасын қолдануға болады;
• сабақ түбінің шіруі көбіне дренаждың жеткіліксіздігінен туындайды;
• алдын алу мақсатында тамыр маңына ағаш күлі себуге болады.

Уақтылы әрекет ету – өсімдіктің ұзақ әрі сау өмір сүруінің кепілі.

Клематиске күтім жасау аса күрделі емес, бірақ жүйелі назар мен жауапкершілікті талап етеді. Егер оған дұрыс орын таңдалып, уақытында суарылып, қоректендіріліп, қырқылып отырса – ол сіздің бауыңызды көркем гүлдерімен жыл сайын қуантады. Бұл өрмелегіш гүл – ризашылықпен жауап беретін өсімдік, оған көрсетілген әрбір күтім оның әсем гүлдеуіне тікелей әсер етеді. Ұқыпты қамқорлықтың нәтижесінде қарапайым аула нағыз гүлзарға айналады.