Үлкен шағала немесе корморант шабуыл жасаса не істеу керек

Теңіз жағалауында кездесетін ірі құстар – шағалалар мен қаратұйғындар көбіне зиянсыз көрінеді. Олар әдетте адамдардан аулақ жүреді, негізгі қорегі – балық пен қалдық тағамдар. Дегенмен кей жағдайларда бұл құстар күтпеген агрессия танытып, шабуылдауы мүмкін. Мұндай әрекеттер көбіне ұя қорғау, тамақ үшін бәсекелестік немесе қорқынышпен байланысты. Қауіптен сақтану және дұрыс әрекет ету үшін адамның өзін қалай ұстау керектігін білуі өте маңызды.

Құстар неге шабуылдайды

Қалыпты жағдайда ірі құстар адамның жанынан айналып өтіп кетеді. Бірақ кейбір себептер оларды қорғанысқа немесе шабуылға итермелеуі мүмкін.

• құстар ұя салған аумаққа жақындаған адамды қауіп көреді;
• ашық түсті киім, қол бұлғау немесе айқай секілді әрекеттер олардың ашуын туғызады;
• туристік аймақтарда адамдардан тамақ үйреніп қалған құстар адамға батыл шабуыл жасауы мүмкін;
• қоқыстың көптігі мен адамның құсты тамақтандыруы олардың табиғи мінез-құлқын өзгертіп жібереді;
• ауруға шалдыққан немесе жарақат алған құстар кейде агрессиямен әрекет етеді.

Мұндай жағдайларды түсіну арқылы қауіпті ерте танып, жағдайдың ушығуына жол бермеуге болады.

Қауіптің жақындап қалғанын қалай байқауға болады

Шабуыл жасамастан бұрын құс әдетте бірнеше ескерту белгілерін көрсетеді. Осы белгілерді аңғара білу адамның қауіпсіздігін сақтауға көмектеседі.

1. Құс адамның үстінен бірнеше рет айналып ұшады және әр айналым сайын биіктікті төмендетеді. Бұл — «кет» деген ескерту. Егер бұған мән берілмесе, құс нақты шабуылға көшеді.
2. Қатты шыңғырған, тітіркенген дыбыстар шығарады. Қанатын сермеп, тұмсығын ашып, ашу танытады. Мұндай дыбыстарды елемеу қауіпті.
3. Құс шүйліге ұшып, адамға тимей өтеді. Бұл – үркітіп, алыстатуға бағытталған қимыл. Егер адам орнынан қозғалмаса, бұл ескерту нақты шабуылға ұласуы мүмкін.
4. Кейде шабуыл кенеттен, арт жағынан жасалады. Әсіресе балапан қорғап жүрген шағалалар осындай әдіс қолданады. Олар көбіне адамның басына бағытталады, сондықтан бұл тұсты жабу маңызды.
5. Адам қолында тамақ ұстағанда құс батыл бола түседі. Мұндай жағдайда ол адамнан қорықпай, жақындап келіп тартып алуға әрекет етуі мүмкін.

Осы белгілер байқалса, сол маңнан тез және тыныш қадаммен алыстаған жөн.

Шабуыл болған жағдайда не істеу керек

Егер қауіптен қашып құтыла алмаған болсаңыз, сабыр сақтап, өзін-өзі қорғаудың қарапайым ережелерін ұстану қажет. Бұл жарақат алу қаупін азайтады.

• басты иіп, бетіңізді қолмен немесе киіммен жабыңыз;
• қол бұлғап айқайламаңыз, мұндай әрекет құстың ашуын арттырады;
• қауіпті аймақтан асықпай, бірақ жылдам жүріспен алыстаңыз;
• жақын маңда шатыр, ағаш көлеңкесі немесе навес болса, астына барып паналаңыз;
• құсқа тіке қарамауға тырысыңыз, бұл оны ашуландыруы мүмкін.

Кенет қимылдан аулақ болып, қорғаныс ұстанымын қабылдаған жөн.

Қауіп өткеннен кейін не істеу керек

Кез келген шабуылдан соң адам өз жағдайын бағалауы керек. Жеңіл жарақат болса да, оны елемей қалдыруға болмайды, әсіресе теңіз жағалауындағы ылғалды климатта.

1. Құс тұмсығы немесе тырнағы тиген жер сызат немесе жарақат түсірсе, дереу антисептикпен өңдеңіз. Құстар түрлі бактерия тасымалдауы мүмкін.
2. Егер соққы бастың тұсына тисе, қансырау, ісік немесе бас айналу сияқты белгілерді тексеріңіз. Кейде әлсіз соққының өзі ұзаққа созылатын жарақат қалдырады.
3. Ауыр жарақат немесе инфекция белгілері байқалса, дәрігерге баруды кешіктірмеңіз. Әсіресе иммунитеті әлсіз адамдарға бұл аса маңызды.
4. Табиғатты қорғау мекемесіне немесе орнитолог мамандарға хабарлап, шабуыл жайлы мәлімет беріңіз. Құс ұя салған жердің жақындығы адамдар үшін де, құстар үшін де қауіпті болуы мүмкін.
5. Осындай жерлерге қайта бармауға тырысыңыз, әсіресе көктем мен жаздағы ұя салу кезеңінде. «Құстар ұялайды» деген ескертулерге салғырт қарамау керек.

Мұндай әрекеттер келешекте осындай оқиғаларды болдырмауға көмектеседі.

Ірі теңіз құсының шабуылы сирек кездесетін жағдай болса да, жағалауда демалып жүргендер үшін шынайы қауіпке айналуы мүмкін. Алдын ала дайындық, сабырлы әрекет және оқиғаның мән-жайын түсіну жарақаттан аман алып қалады. Табиғатпен тіл табысудың басты шарты – қауіпсіздік ережелерін сақтау мен жануарларға құрметпен қарау. Саналы әрекет пен байыптылық – жабайы табиғатпен үйлесімде болудың негізгі кепілі.