Мария Кюри радиоактивтілік аңызына қалай айналды
Мазмұны
Мария Кюри есімі – ғылыми әлемдегі ірі жаңалықтар, радиоактивтілікті ашу және заманауи физика мен химияның дамуы тарихымен тығыз байланысты. Оның өмір жолы мен ғылыми қызметі – батылдықтың, табандылықтың және ақиқатқа деген құштарлықтың жарқын үлгісі. Мария Кюри адамзат тарихындағы ең ұлы ғалымдардың біріне айналды. Бұл нәзік әрі мызғымас әйелдің ғылымға қосқан үлесі мен тұлғасының ерекше құдіреті оны радиоактивтілік аңызына қалай айналдырды?
Ғылыми жаңалықтар және жаһандық мойындалу
Мария Кюри ғылымға тек ашқан жаңалықтарымен емес, сол жаңалықтарды ізденістегі табандылығымен де әйгілі болды. Оның радиоактивтілік саласындағы зерттеулері материя құрылымы туралы түсініктерді түбегейлі өзгертті.
- XIX ғасырдың соңында Мария Кюри күйеуі Пьер Кюримен бірге радиоактивтілік деп аталатын ерекше құбылысты жүйелі түрде зерттей бастады;
- олар уран кенінен екі жаңа элемент — полоний мен радийді бөліп алып, олардың ерекше қасиеттерін алғаш болып сипаттады;
- Мария ғылыми айналымға алғаш рет «радиоактивтілік» ұғымын енгізді, бұл кейбір заттардың өздігінен энергия бөлу қабілетін білдіреді;
- Кюридің зерттеулері арқылы атом бөлінбейтін бөлшек емес, күрделі құрылым екенін түсінуге мүмкіндік туды;
- оның жұмыстары ядролық физиканың дамуына, медицина, өнеркәсіп пен энергетикадағы жаңа технологиялардың пайда болуына жол ашты;
- Мария Кюри физика және химия салалары бойынша екі мәрте Нобель сыйлығын алған алғашқы әйел болды;
- оның табандылығы, қарапайымдылығы мен ғылымға деген адалдығы әлем ғалымдарына үлгі болды;
- Кюридің еңбектері радиоактивті изотоптарды әрі қарай зерттеуге, оларды медицинада диагностика мен емдеуде қолдануға негіз қалады;
- зертханалық жұмыстардың ауыр әрі қауіпті жағдайына қарамастан, Мария ғылымнан бас тартпады, өз денсаулығын тәуекелге тігіп, тәжірибелерін жалғастырды;
- дәл осы Кюридің ашуы арқасында ісік ауруларын емдеудегі радиотерапия мүмкін болды, бұл миллиондаған адамның өмірін сақтап қалды.
Кюридің ғылыми мұрасы – заманауи физика мен химияның дамуына негіз болған зор жетістік, ал оның есімі ғылымға шын берілгендіктің символына айналды.
Қоғам мен медицинаның дамуына әсері
Мария Кюридің еңбегі зертхана мен ғылыми басылымдар аясынан шығып, бүкіл қоғамға, медицинаға және білімге зор әсер етті.
- Мария Кюри радиоактивті заттарды алғаш болып онкологиялық ауруларды емдеуге қолданды. Оның зерттеулері жаңа терапия тәсілдерінің пайда болуына ықпал етіп, мыңдаған науқастың жазылу мүмкіндігін арттырды.
- Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде Мария алдыңғы шептерде жылжымалы рентген зертханаларын ұйымдастырды. Бұл жарақаттарды жедел анықтап, мыңдаған адамның өмірін сақтап қалуға көмектесті. Ол өзі де рентген-автомобилін жүргізіп, дәрігерлерге көмек көрсетті.
- Ғалым Парижде Радий институтын құрды, онда көптеген болашақ Нобель сыйлығының иегерлері білім алды. Бұл орталық радиация және медицина саласындағы озық зерттеулер орталығына айналды.
- Мария Кюри ғылымға әйелдердің араласуын үнемі қолдап, жас зерттеушілерге үлгі болды және оларды кедергілерден тайынбауға шақырды.
- Ол халықаралық конгрестерде жиі сөз сөйлеп, жаңа идеялардың таралуына және ғылымның жаһандық дамуына үлес қосты.
Оның өмірлік ұстанымы мен ғылыми еңбегі әйел-ғалымдарға деген қоғам көзқарасын өзгертті, олардың кәсіби дамуына жол ашты.
Мария Кюри аңызы – шынайы еңбекқорлықтың, ғылыми адалдықтың және білімге деген шексіз құштарлықтың тарихы. Ол әлеуметтік және гендерлік кедергілердің нағыз талант пен әлемді жақсы жаққа өзгертем деген ұмтылысты тоқтата алмайтынын дәлелдеді. Кюридің ашқан жаңалықтары адамзат тарихында мәңгі сақталады, ал оның өмір жолы – ғылым мен адамзатқа қызмет етуді армандайтын барша жанға шабыт береді.
