Тарихтағы ең жұмбақ жоғалулар

Адамзат тарихында әлі күнге дейін даулы пікірлер тудыратын оқиғалар аз емес. Жұмбақ жағдайда жоғалған адамдар немесе тұтас қауымдар ғасырлар өтсе де түсініксіз күйінде қалып келеді. Археологтар мен зерттеушілер түрлі деректерді салыстырып, болған жайтты қалпына келтіруге тырысқанымен, кейбір құпиялар шешілмей қала береді. Мұндай оқиғалар қиялды оятып қана қоймай, адамның белгісіз күштердің алдында дәрменсіз екенін де еске салады. Әлемге әйгілі ең қызықты әрі жұмбақ жоғалуларға тоқталайық.

Роанок колониясының жоғалуы

Америка құрлығындағы алғашқы қоныстардың бірі ерекше құпиямен байланысты. XVI ғасырдың соңында құрылған Роанок колониясы бірнеше жылдан кейін із-түзсіз жоғалып кеткен.

1. Англиядан азық-түлік әкелген губернатор Джон Уайт қонысқа оралғанда, қоныстанушылардың ізі де, денесі де табылмады.
2. Бағанаға ойып жазылған «Croatoan» сөзі ғана қалған. Ол көрші үндіс тайпасын меңзеуі мүмкін, бірақ нақты дәлел табылған жоқ.
3. Ғалымдар әртүрлі болжам айтады: аштық, жау шабуылы немесе жергілікті халықпен араласып кету. Алайда бірде-бір нұсқа түпкілікті расталған жоқ.

Бұл жұмбақ Америка тарихындағы ең көп талқыланған құпиялардың бірі саналады.

Франклин экспедициясының тағдыры

XIX ғасырда көптеген зерттеушілер Солтүстік-Батыс өткелін ашуды мақсат етті. Алайда сэр Джон Франклиннің экспедициясы ең қайғылы әрі түсініксіз оқиғалардың біріне айналды.

1. Екі кеме тәжірибелі теңізшілермен Арктикаға аттанып, қайта оралмады.
2. Жылдар бойы жүргізілген іздеу барысында тек құрал-жабдықтардың қалдықтары мен бірнеше адамның сүйектері табылды.
3. Кейін теңізшілердің суыққа, аштыққа және ауруға тап болғаны анықталды. Кейбір деректер олардың каннибализмге барғанын да меңзейді.

Экспедицияның толық жойылуы Арктика сапарларының қатерлі екенін көрсететін тарихи мысалға айналды.

Амелия Эрхарттың құпиясы

1937 жылы әйгілі америкалық ұшқыш әйел әлемді айналып өтуді көздеді. Бұл сапар оның жеңісі болуы тиіс еді, бірақ аяқ астынан жоғалуға ұласты.

1. Ұшақ Тынық мұхиты үстінде, соңғы нүктеге аз қашықтық қалғанда жоғалды.
2. Ірі іздеу операцияларына әскери кемелер мен ондаған ұшақ жұмылдырылды, бірақ нәтиже болмады.
3. Болжамдар көп: ұшақ мұхитқа құлады, аралға қонуға мәжбүр болды немесе дұшпан әскерінің қолына түсті.

Амелия Эрхарт есімі әлі күнге дейін ХХ ғасырдағы ең үлкен авиациялық жұмбақтардың бірі болып саналады.

«Мария Целеста» кемесінің тарихы

1872 жылы Атлант мұхитында бұл кеме экипажсыз қалқып жүрген жерінен табылды. Оқиға теңіз тарихындағы ең құпия жайттардың қатарына енді.

• желкендері бүтін, жүгі толық, азық-түлігі жеткілікті болды;
• жанталасқан іздер байқалмады;
• қайық жоқ болып шықты, яғни экипаж оны пайдаланған;
• адамдардың кеме неге тастап кеткені анықталмады;
• кейбірі қарақшыларды меңзесе, енді бірі спирт буынан улануды болжады.

Бұл оқиға теңіз құпияларын зерттеушілердің назарын әлі күнге дейін өзіне аударады.

Дятлов тобының жұмбағы

Кеңес тарихында да түсініксіз жағдайлар бар. 1959 жылы Уралдың солтүстігінде саяхатшылар тобы қайғылы жағдайда қаза тапты.

1. Палатка ішінен кесілген, ал қатысушылардың өзі аязда жеңіл киіммен сыртқа шыққаны анықталды.
2. Кейбір денелерде айтарлықтай жарақат болды, бірақ күрес іздері болмады.
3. Нұсқалар көп: қар көшкіні, әскери сынақ, белгісіз құбылыстан туындаған үрей немесе тіпті түсініксіз табиғи апат.

Тергеулер көп жүргізілгенімен, бұл оқиғаның нақты себебі әлі де ашылған жоқ.

Жұмбақ жоғалулар әрдайым қызығушылық тудырады, өйткені олар аңызға бергісіз болжамдарға жол ашады. Мұндай оқиғалар адамзаттың білім деңгейі қаншалықты жоғары болса да, кейбір құпиялардың шешілмей қала беретінін дәлелдейді. Тарихтағы жұмбақтар бізге әлемнің әлі де талай тылсымға толы екенін еске салады.