Папайя жемісі туралы 22 қызықты дерек

Жемістер адам ағзасына қажетті дәрумендер мен табиғи қоректік заттардың негізгі көзі саналады. Әсіресе тропикалық аймақтарда өсетін кейбір түрлері ерекше дәмімен, емдік қасиеттерімен және алуан түрлі қолдану аясымен танымал. Солардың бірі – папайя деп аталатын жеміс. Бұл өсімдік жайлы халық арасында түрлі атаулар тараған, мысалы, «періштелер жемісі» немесе «қарбыз ағашы». Оның жұмсақ еті мен балғын дәмі ғана емес, биологиялық және мәдени тұрғыдан да көптеген қызық фактілерге толы. Төменде папайя жайлы 22 маңызды әрі таңғаларлық мәліметті назарларыңызға ұсынамыз.

1. Папайя ботаникалық жағынан ағаш емес, биік өсетін шөптесін өсімдік болып есептеледі. Оның діңі қуыс, ағашқа тән қатты құрылымнан айырылғанымен, биіктігі кейде 10 метрге дейін жетеді.
2. Бұл өсімдіктің жемісі өте жылдам піседі, алғашқы өнім отырғызғаннан кейін небәрі 5–6 айда алынады. Мұндай қарқынды өсу оны әлемдегі ең тез жеміс беретін дақылдардың қатарына қосады.
3. Папайяның тарихи отаны – Орталық Америка мен Мексиканың оңтүстігі. Бұл өңірлерде оны ежелгі үндістер тұрмысқа ерте енгізіп, одан кейін ол басқа тропикалық аймақтарға тараған.
4. Жеміс құрамында папаин деген ерекше фермент бар. Бұл фермент ас қорытуды жақсартып, ақуызды ыдыратуға көмектесетін қасиетке ие.
5. Папайя піспеген күйінде де тағам ретінде пайдаланылады. Жасыл жеміс көбінесе салаттарға үгітіліп, немесе қуырып, дәмдеуіштермен дайындалады.
6. Бұл өсімдіктің ерекше биологиялық қасиеті бар – ол еркек, ұрғашы және қосжынысты үлгіде кездеседі. Жеміс алу үшін көбіне ұрғашы немесе гермафродит өсімдіктер отырғызылады.
7. Папайя тұқымдары ащы дәмге ие, бірақ оларды кептіріп, ұнтақ күйінде дәмдеуіш ретінде пайдалануға болады. Сонымен қатар, оларда бактерия мен паразиттерге қарсы заттар кездеседі.
8. Жеміс еті бета-каротинге бай, ол ағзада А дәруменіне айналады. Бұл зат көзге, теріге және иммунитетке оң әсер етеді.
9. Папайя өте төмен калориялы, құрамында май мөлшері аз. Сондықтан ол диеталық және жеңіл ас мәзіріне таптырмас өнім саналады.
10. Үндістанда бұл өсімдік қасиетті деп есептеледі және әйелдің құнарлылығы мен аналық бастамамен байланыстырылады. Сонымен қатар, оның жапырағы халықтық емдеуде кеңінен қолданылады.
11. Папайя жапырағы денге безгегін емдеуде қолданылады. Аюрведа бойынша оның сығындысы қандағы тромбоциттер мөлшерін арттыруға көмектеседі.
12. Гавай аралдарында папайяны өнеркәсіптік көлемде өсіреді. Мұнда оны вирустарға төзімді етіп түрлендірілген генетикалық сорттармен егеді.
13. Жемістің қабығында латекс бөлінеді, ол кейбір адамдарда аллергиялық реакция тудыруы мүмкін. Сондықтан папайяны тазалағанда абай болу қажет.
14. Жемістің еті күйік пен жараларға ем ретінде қолданылады. Оның ферменттері теріні жұмсартып, жазылу процесін жылдамдатады.
15. Піскен папайяны тоңазытқышта бір аптаға дейін ғана сақтауға болады. Бөлме температурасында ол тез бұзылады, сондықтан ауа өткізбейтін ыдысқа салып сақтау керек.
16. Папайя әлемнің көптеген елдерінің асханасында қолданылады. Одан шырын, балмұздақ, соус, тіпті сорпа мен ет тағамдарына қоспа дайындайды.
17. Бразилияда папайяны әк шырыны және аздап тұзбен бірге береді. Бұл оның дәмін айқындап, тәттілік пен қышқылдық арасындағы тепе-теңдікті сақтауға көмектеседі.
18. Папайяны үй жағдайында өсіруге болады, егер жылыжай немесе жарық мол бөлме болса. Ол үшін тұрақты ылғалдылық пен жылу қажет.
19. Бұл жемістің сығындысы косметологияда кеңінен пайдаланылады. Оның табиғи ферменттері теріні қабыршақтан тазартып, құрылымын жақсартады.
20. Папайяның 50-ден астам сорты бар. Олар пішіні, түсі, дәмі және көлемі жағынан бір-бірінен ерекшеленеді.
21. Папайя ағаштан үзілгеннен кейін піспейді. Сондықтан оны толық жетілген кезінде ғана жинау қажет.
22. Папайяны жиі ас қорыту жүйесін қолдайтын кешендер құрамына қосады. Оның ферменттері ауыр тағамды жеңіл қорытуға көмектеседі.

Папайя – табиғаттың ерекше сыйы, тек дәмі мен иісімен ғана емес, денсаулыққа тигізер мол пайдасымен де бағалы жеміс. Ол медицинада, косметологияда, ас дайындауда және күнделікті өмірде түрлі мақсатта қолданылады. Осындай жан-жақты қасиеттері оны тропикалық жемістер арасында ерекше орынға шығарады. Папайя туралы бұл мәліметтер оның табиғи байлығын тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.