Табан сүйелдері (пяточная шпора): белгілері мен емі

Аяқтың саулығы – адамның жалпы қозғалыс белсенділігі мен өмір сапасының маңызды бөлігі. Тіпті өкше тұсындағы шамалы жайсыздықтың өзі күнделікті әрекеттерге кедергі келтіріп, жалпы жағдайға әсер етуі мүмкін. Өкшедегі ауырсынудың кең таралған себептерінің бірі – өкше сүйелі, яғни өкше өсіндісі. Бұл дерт көбіне көзге байқалмай дамиды, алайда уақыт өте келе жүру кезінде қатты ауыру сезімін туындатады. Қиындықты асқындырмай шешу үшін аурудың алғашқы белгілерін тану және дұрыс емдеу әдістерін таңдау аса маңызды.

Өкше сүйелі дегеніміз не

Өкше сүйелі – өкше сүйегінің төменгі немесе артқы бөлігінде пайда болатын сүйектік өсінді. Ол көбіне табан байламына (плантарлық фасцияға) немесе ахилл сіңіріне шамадан тыс жүктеменің әсерінен қалыптасады. Мұндай өсінді әдетте фасция бекінетін тұста дамиды және тіндердің қабынуына, ауырсынуға себеп болады.

Бұл патологияның негізгі себептері мыналар болуы мүмкін:

• ұзақ уақыт бойы қатты жерде тұру немесе жүру;
• артық салмақ;
• жалпақ табан немесе табан күмбезінің биік болуы;
• ыңғайсыз немесе сапасыз аяқ киім кию;
• тірек-қимыл жүйесіндегі жасқа байланысты өзгерістер.

Тұрақты механикалық әсерге жауап ретінде организм осы жерде кальций тұздарын жинап, сүйек өсіндісін түзеді.

Өкше сүйелінің белгілері

Аурудың көрінісі әр адамда әртүрлі болуы мүмкін, алайда белгілі бір тән белгілер оның дамып жатқанын көрсетуі мүмкін. Уақытылы назар аударылса, күрделі емдеуді қажет етпей-ақ дерттен арылуға болады.

Жиі кездесетін белгілер:

• өкше тұсындағы шаншып немесе созылып ауыратын ауырсыну;
• таңертең немесе ұзақ отырғаннан кейін алғаш басқанда қатты ауырсыну сезімі;
• табанға салмақ түскенде жайсыздықтың артуы;
• жүрген кезде өкшенің ішінде «шеге» тұрғандай әсер;
• тез шаршау, жүрудің қиындауы.

Ауырсыну күн соңында немесе көп жүруден кейін күшеюі мүмкін, әсіресе аяқ киім амортизацияны нашар қамтамасыз етсе.

Диагностика және емдеу тәсілдері

Ауруды анықтау үшін ортопед немесе травматолог дәрігерге қаралу қажет. Рентгенография сүйелдің орналасуы мен өлшемін анықтауға, сондай-ақ басқа ықтимал себептерді жоққа шығаруға мүмкіндік береді.

Емдеудің бірнеше түрі бар, олар аурудың сатысына және ауырсынудың қарқындылығына байланысты таңдалады. Тиімді нәтижеге жету үшін көбінесе кешенді тәсіл қолданылады.

1. Ортопедиялық табанқойғыштар мен өкшелік тіректерді қолдану. Мұндай бұйымдар ауырсынатын нүктеге түсетін қысымды азайтып, жүктемені біркелкі таратады. Арнайы жасалған төсемдер жүру кезінде жайлылықты арттырып, ауырсынуды азайтуға көмектеседі.
2. Қабынуға қарсы дәрілік заттарды пайдалану. Сыртқа жағылатын май, гель немесе ішке қабылданатын таблеткалар қабыну мен ауырсынуды азайтуға сеп болады. Әсіресе аурудың бастапқы кезеңінде мұндай препараттар тиімді нәтиже береді.
3. Физиотерапиялық емшаралар. Ультрадыбыс, лазер немесе магнитті терапия қабынуды азайтып, қан айналымын жақсартады. Бұл әдістерді тұрақты түрде қолдану жазылу үдерісін айтарлықтай жеделдетеді.
4. Аяққа арналған арнайы жаттығулар мен созылу әрекеттері. Бұлшықеттер мен фасцияның серпімділігін арттыратын жаттығулар табанның функционалдығын жақсартады. Мұндай әрекеттер тіндердің қайта жарақаттану қаупін азайтады және қозғалыс кезінде жайлылықты қамтамасыз етеді.
5. Стероидты препараттарды тікелей ауырған жерге егу. Бұл әдіс басқа ем түрлері көмектеспегенде, күшті ауырсыну кезінде қолданылады. Кортикостероидтар ісінуді азайтып, қабынуды тежейді.
6. Хирургиялық жолмен сүйелді алып тастау. Бұл әдіс өте сирек жағдайда, консервативті тәсілдер нәтиже бермегенде қолданылады. Қазіргі операциялар аз инвазивті, бірақ кейінгі оңалту кезеңін қажет етеді.

Емнің тиімді болуы үшін дәрігердің ұсынымдарын толық орындап, жағдай жақсарған соң да емдеу үдерісін үзбеу қажет.

Кешенді ем, дұрыс аяқ киім, өмір салтын түзету және аяқ саулығына мұқият қарау арқылы бұл дерттен арылуға болады. Уақытылы тексерілу, арнайы жаттығулар жасау және табанға түсетін жүктемені дұрыс бөлу өкше сүйелінің қайталануын болдырмауға көмектеседі. Аяққа деген ұқыпты күтім – белсенді әрі сапалы өмірдің негізі.