Саяхат кезінде гипотермиядан зардап шегетін болсаңыз, не істеу керек
Мазмұны
Саяхат – жаңа әсерлер мен жаңалықтардың көзі. Дегенмен жол үстінде күтпеген жағдайлар орын алуы мүмкін. Солардың бірі – үсік шалу. Бұл құбылыс суық аймақтарда ғана емес, таулы жерлерде, су маңында немесе ауа райы күрт өзгерген кезде де байқалуы ықтимал. Киімнің сулануы, желдің күшеюі немесе ұзақ уақыт далада жүру дене температурасын төмендетеді. Мұндай сәттерде алғашқы көмек көрсетіп, ағзаны жылыту өте маңызды.
Үсік шалудың белгілері
Алғашқы белгілерді білу – адамның жағдайын жеңілдетудің кілті. Ағза суыққа тап болған кезде түрлі белгілермен жауап қайтарады.
Үсік шалудың бастапқы белгілері:
- еріксіз діріл пайда болады;
- саусақтар мен аяқ ұштары шаншып, жансыздана бастайды;
- қозғалыс баяулап, үйлесімділік бұзылады;
- аз ғана күш жұмсалғанның өзінде шаршау сезіледі;
- тері бозарып, кейде көгеріп кетеді.
Уақытылы әрекет етпесе, адам бағдарынан жаңылып, сөйлеу қабілетінен айырылады, тіпті есінен танып қалуы мүмкін.
Үсік шалған жағдайда алғашқы көмек
Үсік шалған адамға уақыт жоғалтпай көмек көрсету қажет. Ең бастысы – жылуды жоғалтуды тоқтатып, ағзаны біртіндеп қалпына келтіру.
- Адамды жылы әрі желден қорғалған жерге орналастырыңыз. Бұл көлік, шатыр немесе кез келген жабық алаң болуы мүмкін. Суықпен жанасуды тоқтату маңызды.
- Сулы киімді шешіп, орнына құрғақ және жылы киім кигізіңіз. Егер қосымша киім болмаса, ұйықтайтын қап, көрпе немесе басқа жылы заттарды пайдаланыңыз.
- Жылы тәтті сусын беріңіз. Мысалы, шай, компот немесе жылы су жарайды. Алкоголь мен кофе ішуге болмайды, себебі олар ағзаның жылу реттелуін нашарлатады.
- Жылу көздерін дененің негізгі тұстарына басыңыз. Мысалы, жылы су құйылған бөтелке немесе оттың қасында жылытылған күріш дорбаларын қолтықтың астына, ішке немесе шабға қоюға болады.
- Есін қадағалап отырыңыз. Егер адам есінен танып қалса, тартпа белгілері байқалса немесе тынысы тоқтаса, жедел жәрдем шақырып, мүмкіндігінше жүрек пен тыныс алу қызметін қалпына келтіруді бастаңыз.
Жеңіл түрінде жылынып, демалу жеткілікті. Ауыр жағдайда міндетті түрде дәрігерлік көмек қажет.
Алдын алу жолдары
Мұндай жағдайлардың алдын алу үшін суық климатқа немесе белгісіз аймақтарға шықпас бұрын дайындық жүргізу қажет. Қауіп тек аязда емес, салқын түндерде немесе биік тауларда да болуы мүмкін.
Келесі кеңестер пайдалы болады:
- киімді қабаттап киіңіз, қажетіне қарай шешіп немесе қосуға мүмкіндік болсын;
- әрдайым қосымша құрғақ қолғап пен шұлық алып жүріңіз;
- бас киімсіз далада жүрмеңіз, себебі жылудың көп бөлігі бастан жоғалады;
- суықта қатты шаршамаңыз, шаршаған ағза суыққа төтеп бере алмайды;
- денеде діріл, ұйып қалу сияқты алғашқы белгілерге мән беріңіз.
Осы қарапайым кеңестер саяхат кезінде өзіңізді қауіпсіз сезінуге көмектеседі.
Суықтан зардап шекпеу үшін жауапкершілікпен дайындалу қажет. Өз денсаулығына мұқият болған адам жолда кездесетін қиындықтарды оңай еңсере алады. Үсік шалу сияқты жағдайлар жиі болмаса да, оған дайын болған дұрыс. Алдын ала ойластырылған әрекеттер кез келген саяхатты қауіпсіз әрі жағымды етеді.
